Biên dịch:Thanh thực lục/Cao Tông Thuần Hoàng đế thực lục/Quyển 1357
Cao Tông Thuần Hoàng Đế thực lục / quyển 1357 / Càn Long năm 55 / tháng 6 / ngày 25 (năm 1790 dương lịch)
[sửa]Lại dụ rằng: Phúc Khang An 福康安 tâu rằng, việc cung ứng dọc đường khi Nguyễn Quang Bình 阮光平 vào triều, e rằng quan địa phương thêm thắt, bọn sai dịch và người theo hầu thừa cơ gian lận, nên đã nghiêm lệnh cho hai tỉnh Quảng Đông 廣東, Quảng Tây 廣西 các ty đạo bàn bạc cẩn thận, đều tiết giảm hết mức, lại chuyển văn cho các tổng đốc, tuần phủ dọc đường cùng tuân theo. Nay Trực Lệ 直隸 nhận được truyền đơn kê khai kinh phí hỗn loạn như vậy, thật đáng kinh ngạc. Những điều tâu là lời công luận, trẫm đã châu phê rõ ràng trong tấu.
Việc này trước đây do đạo phủ Nhiệt Hà 熱河 trình lên các đại thần Quân cơ, trẫm cho rằng chắc khởi đầu từ Giang Tây 江西, nên đã hạ chỉ lệnh cho các tổng đốc, tuần phủ Trực Lệ, Hà Nam 河南, Hồ Quảng 湖廣, Giang Tây, cùng Phúc Khang An tra rõ tâu lên. Nay các tỉnh Hà Nam, Hồ Quảng lần lượt tâu rằng không có việc ấy, còn Hà Dụ Thành 何裕城, Yêu Phân 姚棻 vẫn chưa tâu đến. Ngay cả Lương Khẳng Đường 梁肯堂 cũng chỉ tâu rằng Trực Lệ là đường thông thương tiến cống, mọi việc sai phái đều có quy định, không thể vượt lệ mà làm, nhưng về truyền đơn này là do tỉnh nào thông báo, vẫn chưa nói rõ.
Nay Phúc Khang An tâu rằng, quy định cung ứng của Quảng Đông đã bàn định rõ ràng, không có khoản chi phí lớn, và đã chuyển cho các nơi dọc đường thi hành. Vậy thì việc lãng phí, khai khống, gian lận này hoàn toàn không liên quan đến các viên chức hộ tống, mà là do người phụ trách cung ứng lợi dụng danh nghĩa, tùy tiện chi tiêu, mưu cầu tư lợi, có ý đồ gian lận từ trước. Thói xấu của quan địa phương vốn đã lan truyền, thường hay như vậy, trẫm vốn đã biết rõ, không thể không điều tra đến nơi đến chốn.
Phải tra rõ truyền đơn này rốt cuộc khởi từ tỉnh nào. Trong truyền đơn có ghi rằng các châu huyện Trực Lệ nơi trạm nghỉ lực lượng yếu kém, cần phải trợ cấp, nếu quy định này là do tổng quản ty đạo trình lên tổng đốc, bàn định rồi ra lệnh thi hành, thì số bạc mà các nơi Trực Lệ chi ra là từ đâu mà có? Nếu như điều khoản trong truyền đơn quy định rằng ngoài Cổ Bắc Khẩu 古北口 cũng có trợ cấp, thì đạo phủ Nhiệt Hà cũng không đến nỗi bị lỗ quá nhiều, không có nguồn chi, đủ thấy quan địa phương lợi dụng việc này để gian lận, khai khống, tất sẽ bị phát giác.
Lệnh cho Lương Khẳng Đường phải tiếp tục tra rõ, truyền đơn này Trực Lệ là theo lệ nơi nào mà làm theo. Nếu không phải khởi từ Trực Lệ, thì một mặt tâu lên, một mặt gửi công văn khẩn cho Hà Nam, Hồ Quảng, Giang Tây, tra xét từng trạm. Nhất định phải điều tra đến cùng, làm rõ ngọn ngành, không được có ý định qua loa cho xong, để tránh mang tội.
Cao Tông Thuần Hoàng Đế thực lục / quyển 1357 / Càn Long năm 55 / tháng 6 / ngày 27 (năm 1790 dương lịch)
[sửa]Lại dụ rằng: Quốc vương An Nam Nguyễn Quang Bình 阮光平 vào triều yết, dọc đường việc cung ứng tốn kém. Trẫm đã hạ chỉ, lệnh cho Lương Khẳng Đường 梁肯堂 đem việc này khắc in truyền đơn. Trực Lệ 直隸 theo lệ nơi nào mà chuyển hành, phải tra rõ tâu lên. Nay theo Yêu Phân 姚棻 tâu, cùng các ty đạo truyền đạt khắp tỉnh, phủ, huyện, từng nơi tra hỏi, đều khẳng định chưa từng thấy truyền đơn này. Các huyện đã đi qua cũng xác thực không có việc mỗi ngày tiêu tốn 4,000 lượng bạc. Các nơi trạm nghỉ chỉ tiêu khoảng hơn 200 lượng bạc mỗi ngày, do phiên ty Thác Luân 託倫 đảm trách. Nguyên tuần phủ Hà Dụ Thành 何裕城 trước đây chưa từng định ra quy chế, v.v. Nay trình lên danh sách các khoản cung ứng thực phẩm do Quảng Tây 廣西, Quảng Đông 廣東 quy định để xem xét.
Vậy truyền đơn do Trực Lệ khắc in, dường như không phải dựa theo thông báo từ Giang Tây 江西 mà làm theo. Còn Hà Nam 河南, Hồ Quảng 湖廣 lại thoái thác không biết. Ngay như tấu của Phúc Khang An 福康安 hôm qua về việc cung ứng, đều nói đã tiết giảm hết mức, chuyển văn bản cho các nơi dọc đường tuân theo thi hành, lời lẽ không có vẻ bịa đặt. Nhưng truyền đơn này rốt cuộc không rõ nguồn gốc. Trẫm há có thể để bọn họ mập mờ cho qua, không tra xét rõ ràng?
Lệnh cho Lương Khẳng Đường phải tuân theo chỉ dụ trước, tra xét đến nơi đến chốn, rốt cuộc truyền đơn này là dựa theo thông báo nơi nào, hay là Trực Lệ tự ý khắc in? Nhất định phải có chứng cứ xác thực tâu lên, không được qua loa kết thúc, để tránh chuốc lấy tội lỗi.
Chú thích
Nguồn: