Cảm thu tiễn thu
Từ vào thu đến nay
Gió thu hiu hắt
Sương thu lạnh
Giăng (Trăng) thu bạch
Khói thu xây thành
Lá thu rơi rụng đầu ghềnh
Sông thu đưa lá bao ngành biệt ly
Nhạn về én lại bay đi,
Đêm thì vượn hót ngày thì ve ngâm.
Lá sen tàn tạ trong đầm,
Nặng mang giọt lệ âm thầm khóc hoa.
Sắc đâu nhuộm ố quan hà[1]
Cỏ vàng cây đỏ, bóng tà tà dương
Nào người cố lý tha hương
Cảm thu ai có tư lường[2] hỡi ai?
Nào những ai:
Bảy thước thân nam tử
Bốn bể chí tang bồng
Đường mây chưa bổng cánh bồng
Tiêu ma tuế nguyệt[3] ngại ngùng tu mi[4]
Nào những ai:
Sinh trưởng nơi khuê các[5]
Khuya sớm phận nữ nhi.
Song the ngày tháng thoi đi,
Vương tơ ngắm nhện nhỡ thì thương hoa?
Nào những ai:
Tha phương khách thổ[6]
Hải giác thiên nha[7]
Ruột tằm héo, tóc sương pha
Gốc phần[8] trạnh tưởng quê nhà đòi cơn?
Nào những ai:
Cù lao báo đức
Sinh dưỡng đền ơn
Kinh sương nghĩ nỗi mền đơn
Giàu sang bất nghĩa mà hơn nghèo hèn?
Nào những ai:
Tóc xanh mây cuốn
Má đỏ hoa ghen,
Làng chơi duyên đã hết duyên
Khúc sông trăng dãi con thuyền chơi vơi?
Nào những ai:
Dọc ngang trời rộng,
Vùng vẫy bể khơi,
Đội trời đạp đất ở đời,
Sa cơ thất thế quê người chiếc thân?
Nào những ai:
Kê vàng tỉnh mông[9]
Tóc bạc thương thân
Vèo trông lá rụng đầy sân
Công danh phù thế có ngần ấy thôi?
Thôi nghĩ cho
Thu tự trời
Cảm tự người
Người đời ai cảm ta không biết
Ta cảm thay ai viết mầy nhời
Thôi thời:
Cùng thu tạm biệt
Thu hãy tạm lui
Chỉ để khách đa tình đa cảm
Một mình than cảm những ai ai!
Chú thích
- ▲ Cửa ải và sông.
- ▲ Tính toán riêng.
- ▲ Năm tháng.
- ▲ Mày râu (chỉ người đàn ông).
- ▲ Lầu gác, nơi ở của những người quý phái.
- ▲ Đất khách quê người.
- ▲ Góc bể chân trời.
- ▲ Chỉ quê hương.
- ▲ Tích cũ Trung Hoa: có người học trò họ Lư đến ngủ trọ ở một cái quán đúng lúc chủ quán đang nấu nồi kê. Anh ta than nghèo. Có người đạo sĩ nghe biết liền cho anh ta một cái gối bảo gối đầu lên mà ngủ. Anh ngủ và mơ thấy mình giàu sang phú quý, vợ đẹp con khôn. Tỉnh dậy biết mình vừa nằm mơ lúc đó người chủ quán nấu nồi kê vẫn chưa chín.