Thơ tín: Kính đáp một ông quan thầy thuốc ở Nam Kỳ hỏi về việc Trần Thị Quyến
Hai tuần lễ nay chúng tôi tiếp luôn hai bức thư của ngài, hỏi về việc mụ Trần Thị Quyến, người đàn bà bị bỏ đỉa vào tai, có nói trong báo Tràng An mấy số trước.
Ngài nói ngài chú ý về việc ấy lắm, muốn biết sự kết quả ra sao, rồi ngài tỏ ý phàn nàn sao bản báo mấy số nay không nói tiếp.
Vậy xin ngài giở lại Tràng An số 8, trang 3, cột 2, có một bài như đã thúc kết việc ấy rồi. Tức là: mụ Quyến hiện còn nằm ở nhà thương, đốc-tờ Tribouillet hứa sẽ chữa cho mụ ấy lành.
Chúng tôi tin cậy ở đốc-tờ Tribouillet, và mong cho người hoạn được chữa lành, thế thôi, còn có việc gì đáng nói nữa mà nói?
Một sự tình cờ gẫm cũng lạ! Trong khi viết mấy hàng trả lời cho ngài đây, chúng tôi lại được thêm một chút tin về việc đó. Cho nên chúng tôi không phúc thư riêng cho ngài mà viết trên báo để độc giả cùng xem.
Phóng viên bản báo, ngày thứ ba, 9 Avril, có tiếp mụ Trần Thị Luyện là em ruột của mụ Trần Thị Quyến. Theo lời mụ Luyện thì mụ Quyến từ hôm nằm nhà thương đến nay đã gần một tháng, thật không có con đỉa nào ra hết, nhưng mới đây lại có ra một con.
Hôm mồng bốn tháng ba An-nam, mụ Luyện nói có một con đỉa to bằng cọng bút chì ra từ lỗ mũi thị Quyến. Con đỉa ấy, người phát cơm ở nhà thương lấy đi, song có đem trình cho quan thầy không thì không biết.
Mụ Luyện lại nói rằng thị Quyến, từ hôm ở nhà thương cho đến nay, lỗ mũi và lỗ tai vẫn cứ ra máu dầm dề như trước, bệnh tình không bớt chút nào.
Đó, thưa ngài, chúng tôi không biết đàng nào mà nói. Đốc-tơ Tribouillet thì coi sự đỉa ra như là một sự “làm thuật”, một sự “nhanh tay” (prestidigitation)[1]; còn Trần Thị Luyện em ruột thị Quyến thì nói rõ mồn một rằng đỉa có ra thật, thậm chí mụ dám “đoan đầu” với người ta rằng nếu bây giờ bửa óc chị mụ ra mà không có đỉa thì đem mụ mà chém!
Người ta ai cũng tin lời đốc-tơ hơn mụ đàn bà nhà quê, ấy là lẽ tự nhiên!
Việc này mà muốn điều tra cho ra sự thật, bây giờ nó đã trở nên rất khó. Chúng tôi không dám chắc rằng sẽ tìm được sự thật trong việc ấy để có bổ ích cho sự học vấn của ngài. Tuy vậy, sau này có tin gì, chúng tôi sẽ đăng để ngài cùng độc giả đều biết.
Nay kính đáp.
TRÀNG AN
Chú thích
- ▲ prestidigitation (chữ Pháp): trò ảo thuật.