Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 2.pdf/152

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này cần phải được hiệu đính.
147
NIỂNG

 ― Phật. Kêu tên Phật mà vái sự gì.
思  |   Tư ―. Lo tưởng.
一 日 不  |  善 諸 惡 皆 自 起  Nhứt nhựt bất ― thiện, chư ác giai tự khởi. Một ngày chẳng tưởng đến việc lành, thì các đều dữ phải dấy lên.
注  |   Chú ―. Tư tưởng, chủ ý về việc gì.


Niềmn. Phận sự, bổn phận, đạo nghĩa.
 ― tôi chúa. Phận sự kẻ làm tôi làm chúa ăn ở cùng nhau, nghĩa tôi chúa.
 ― thần tử. Phận sự kẻ làm tôi, làm con.
 ― phu phụ. Đạo vợ chồng.
 ― cang lệ. id.
 ― bằng hữu. Nghĩa bậu bạn.
 Phải ―. Phải đạo, phải nghĩa.
 Trọn ―. Trọn đạo, trọn nghĩa.
 Lỗi ―. Lỗi đạo.
 Giữ một ―. Giữ một tiết.
 ― tây. Phận sự riêng.
 ― ân ái. Nghĩa yêu thương.


Niênc. Năm, tuổi.
 Minh ―. Sang năm, năm tới.
 Lai ―. id.
 Khứ ―. Năm ngoái, năm rồi.
 Tiền ―, hoặc ― tiền. Năm trước.
 Thượng ―. Năm trên.
仝  |   Đồng ―. Cả và năm, trọn năm.
 Chung ―. Trọn năm, trót năm, rốt năm.
千  |   Thiên ―. Ngàn năm, lâu dài.
天  |   Thiên ―. Năm Trời, tuổi Trời cho sống.
 Tư ―. Năm nay, luôn năm.Cây sinh trái tư niên.
 Liên ―, hoặc hằng ―, thường ―. Luôn năm, mỗi một năm.
 Kiêm ―. Năm nay.
 ― xỉ. Tuổi tác.
 ― kỷ. id.
 ― ấu. Còn nhỏ tuổi, còn thơ ấu.
 ― thiếu. id.
 Thiếu ―. Nhỏ tuổi, không biết đều, thường hiểu là con nhà hoang không có lễ phép.
 Thâm ―. Lâu năm.
 Kinh ―. id.
 Cao ―. Lâu năm mà cũng có nghĩa là lớn tuổi.
 Hành ―. (Coi chữ hành).
 Đương ―. (Coi chữ đương).
 ― công ngoại kỉ. Phải dụng công lâu năm chầy tháng.
 Chấm ―. Mới đúng một tuổi.(thường nói về trâu ngựa).
 ― phần. Phần việc trong năm thuộc về mình.
 Tân ―. Năm mới.
 Khai ―. Ra năm, sang năm.
 Hung ―. Năm mất mùa, năm đói.
 Xà ―. Người ta hóa cọp, tục hiểu người ta ngậm ngải mà để quá, thì mình mẩy mọc lông hóa ra như cọp.


𦀅 Niềnn. Cái vành, đồ dùng mà ráng thùng bộng, vv.
 Thắt ―. Thắt vấn làm ra cái niền.
 Xoáy ―. id.
 Đóng ―. Trông niền vào mà đánh cho chặt.
 Bát ―. id.
 Tra ― thùng. Tra niền chung quanh cái thùng, tra vành thùng.
 ― sắt. Niền bằng sắt.
 ― cối xay. Vành cối xay.
 ― đầu. Tròng niền vào đầu ai mà kháo kẹp, cũng là tiếng ngăm đe.


Niểngn. Nghiêng về một phía.
 Xiểng ―. Xừng vừng.Đánh một cái xiềng niềng.
 ― mặt. Mặt nghiêng về một phía, mặt không chính đính.
 Mặt ― ―. Mặt có hơi nghiêng về một phía.
 ― đầu ― cổ. Đầu cổ nghiêng về một phía.
 ― lưng. Lưng nghiêng về một phía.
 Ngó ― ―. Ngó nghiêng nghiêng có một phía.
 Đi ― ―. Đi nghiêng mình một phía.
 Chỉ ―. Đồ bắt chỉ, chạy chỉ làm khéo như đồ chạm trổ.
 Bò ―. Thứ trùng có cánh.