Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 2.pdf/25

20

MẠT

---

 Áo ― Áo mũ, đồ bận mà đi chầu. .

 Hàng thao ― Hàng có phẩm hàm, hàng quan. .

 Mua ― Mua trụm, mua hết cả nổ, cả bận. .

 Bán ― Bán trụm, bán nguyên cả nổ. .

 ― Bình thiên. Mão tam công.

 ― Ti tư. Mão hòa thượng hay đội.

 ― Trái bí. Mão có khịa giống trái bí rợ.

 ― Văn đằng. Mão quan văn.

 ― Võ đằng. Mão quan võ.

 ― Gia lễ. Mão học trò lễ.

 ― Đông ba. Mão thế ngang.

冒	Mào. n. Cái chóp, vật tròn mà múp đầu.

 ― Cau. (Coi chữ cau).Nó là cái bao, không phải là cái giứa trắng ở tại đầu trái cau.

 Đầu ― Đầu múp múp như đầu cái vụ. .

 Chim chóc ― (Coi chữ chóc). .

乏	Mạp. n. Tiếng trợ từ.

 Mập ― Bộ béo mập, to xương hốc. .

乏	Mặp, Mắp. n. Tiếng trợ từ.

 Đầy ― Đầy len, đầy cứng, đầy óc nóc. .

𦚖	Mập. n. Béo to, nhiều thịt, đầy đặn.

 ― Mạp. id.

 ― Ú. Nhiều thịt, nhiều mỡ, béo mắm.

 ― Lún. Id.

 ― Tròn. Id.

 ― Bắp đùi. Bắp vế to, chỉ nghĩa là cả sức.

 Ăn nhờ ― mặt. Ăn nhờ nhiều quá.

 Cá ― Loài cá nhám lớn con mà dữ, có chín hàm răng. .

𠸾	Mấp. n. Nhai cắn nhẹ nhẹ.

 ― ―. id.

沫	Mát. n. Có hơi lạnh một thì, hay làm cho êm ái, khỏi nóng nực.

 ― Mẻ. Id.

 Êm ― Êm ái, mát mẻ hay làm cho vui cho yên trong lòng. .

 Im ― Im dợp có cây che mát mẻ. .

 ― Trời. Im trời, trời có áng mây che, không nóng nảy.

 ― Rợi. Mát lắm.

 ― Ngót. Êm thắm, dịu ngọt.

 ― Mình. Mình mát mẻ, có hơi lành lạnh, không nóng.

 ― Lạnh. Lạnh lẽo.

 ― ― Có hơi mát một ít. .

 ― Mặt. Êm ái, mát mẻ.Mắng mát mặt, chỉ nghĩa là mắng lắm.

 ― Bụng. Êm lòng, an lòng, vui lòng, không còn hờn giận nữa.Làm cho mát bụng.

 ― Tấm lòng. Id.

 Chèo xuôi ― mái. Biết nhịn nhục thì là vô sự.

 ― Da, ― thịt. Da thịt mát mẻ, không nóng; được như vậy là con người phải béo tốt.

 ― Tay. Hiền tay tốt tay.Tục biểu người mát tay thì nuôi con dê, nuôi vật chi, trồng cây trỉa giống chi, cũng tốt.

 Gió ― Gió xuân, gió thổi hơi mát mẻ. .

 Hóng ―Hứng gió mát, cho khỏi nóng nực, cho khỏe trong mình. .

 Bóng ― Chỗ có cây cối, hoặc vật chi che cho khỏi nâng. .

 Nhà ― Nhà cất để mà nghỉ mát. .

 Nghỉ ― Đứng ngồi, chỗ có bóng cây, có gió cho mát. .

 Rủa ―Rủa khéo. .

 Hờn ― Hờn thầm, giận một ít mà không nói ra. .

 Chết ― thân. Chết cho yên thân, chết cho khỏi cực khổ.(Tiếng ngã lỏng).

末	Mạt. c. Nhánh nhóc, ngọn ngành, vật nát nhỏ như bột, rốt hèn, tàn tuyệt.

― đi.   Tàn ―.

${\Biggr \}}$

Hóa ra nghèo khổ, hèn mọn, tận tuyệt, không còn của cải gì.

Hèn ―.   ― hạ.

${\Biggr \}}$

Hèn mọn, không ra bể gì, không nên thân phận gì.

 Hạ ― Hạ xuống quá, khôn cho trồi đầu, không coi ra sự gì. Hạ mạt giá, thì là đánh giá thấp quá.

 ― Căn ― kiếp. Căn kiếp hèn mạt, hết căn hết kiếp, căn số cùng cực, không còn nên con người.(Tiếng trù).

 Tán ― Nghiền nát, đâm nát, làm cho ra bột. .

 Con ― Thứ trùng rất nhỏ, hay sinh trong mình con gà mái ấp. .

 ― Cưa. Thịt cây bị cưa nát ra.

 ― Sắt. Vảy sắt người ta giũa ra.