Trang:Đại Nam quấc âm tự vị 2.pdf/515

510

TỬ

---

lông, dây nó có gai, lớn củ; từ cùi, từ vâu, củ nó giống bàn tay không ngón; từ chạch, củ nhỏ mà dài và nhọn ba đầu v.v.

 ― ― cái miệng. Bớt bớt cái miệng, đừng có nói lắm.

 Chết ngàng củ ―. Chết ngay.

自	Từ. c. (Tự). Cứ khi nào, chỗ nào làm trước; phân biệt, riêng ra.

 ― nhiên. Tự nhiên, khi không không có tích cớ gì.

Kể ―.   Nhẫn ―.   Bắt ―.

${\Biggr \}}$

Cứ tại, khởi đầu tại.

 ― ấy. Cứ khi ấy, tự khi ấy.

 ― rày. Tự lúc nấy.

 ― đây. Khởi tự đây, cứ đầy.

 ― nầy về sau. Khởi tự hôm nay sắp về sau.

 ― nầy sắp lên. Cứ hôm nay sắp tới.

 ― xưa nhẫn nay. Kể tự xưa cho tới nay.

 ― ngần. Có tần có bậc, có thứ lớp phân biệt.

 Có ― có ngần. id.

 ― khoản. Phân biệt nhiều khoản, khoản nầy tới khoản khác.

 ― miếng. Phân biệt nhiều miếng; mỗi miếng riêng ra.

 Buột thắt ― cơn. Ruột thắt đói cơn, nhiều cơn.

 ― đầu chí gót. Tự trên đầu cho đến gót.

 ― ồi, chặp, lời. Có hồi, có lỗi phân biệt.

 Đếm xỉa ― đồng. Đếm xỉa mỗi một đồng tiền, đồng nấy tới đồng khá.

 Đau bụng ― hốt. Đau bụng có hồi, có chuyến.

辭	Từ. c. Kiêu đi, không dám chịu; giã nhau; bỏ đi, không biết tới; lời nói.

 ― đi. Không chịu lãnh lây, không nhìn biết.

 ― rầy. Bỏ đi, rây đi, không biết tới.

 ― bỏ. id.

 ― nhau. Bỏ nhau; nói lời từ biệt nhau.

 ― con. bỏ con đi không nhịn làm con nữa.

 Lập tớ ―. Lập tờ từ bỏ con, không nhìn nó làm con.

 ― lộc. Mất lộc, chết.

 Giá bệ ― ngai. Không chịu làm vua nữa.

 ― chối. Chối đi, không chịu.

 Chẳng dám ― nan. Chẳng dám từ chối, chẳng dám nan trách.

不  |  勞 苦  Bất ― lao khổ. Sẵn lòng chịu lao khổ, chẳng dám từ nan.

萬 死 不  |   Vạn tử bất ―. Dẫu thác muôn lần cũng chẳng tránh trút.

Kiên ―.   Cố ―.

${\Biggr \}}$

Bền lòng không chịu.

 Ngôn ―, (Đức hạnh). Lời nói.

 Tình ―. Chuyện khai báo; chuyện nói năng.

 ― chương, mạng, điệu. Lời nói, chữ nghĩa làm theo điệu văn chương; lời nói khôn ngoan, trang nhã.

 ― ngữ. Lời nói.

 ― hàn. Công việc nhà tơ, công việc giấy, công việc lại.

Ngữ ―.   Trợ ―.

${\Biggr \}}$

Tiếng phụ theo tiếng khác.

磁	Từ. c. Loại đá, loại sành quánh.

詞	Từ. c. Tờ thị, chữ nghĩa, bày lời nói, ý tứ.

 Đơn ―. Đơn trạng, đơn thưa gửi việc gì.

 Thơ ―. Thơ.

 ― trát. Giấy truyền bảo.

祠	Từ. c. Thờ, nhà thờ.

 Thần ―. Nhà thờ thần.

 ― đường. Bàn thờ ông bà.

 Phổ ― đường. Làm lễ trước bàn thờ ông bà; lạy bàn thờ ông bà.

 Sanh ―. Nhà thờ sông, nghĩa là nhà thờ lập ra mà thờ lạy người còn sống.

 Lão ―. Người giữ nhà thờ.

儲	Từ. c. Chứa, để dành; làm phó.

 ― quân. Coi chữ quân.

子	Tử. c. Con; hột, trái, tiếng kêu kẻ.

 Bát tiêu ―. Con chẳng gống đức tính cha mẹ, con bất tiêu.

 Trưởng ―. Con trưởng nam, con đầu lòng.

 Thứ ―. Con thứ; con dòng thứ.

 Đích trưởng ―. Chính trưởng nam dòng đích.