Trang này đã được phê chuẩn.
— 12 —
10. Kỷ hiếu hạnh chương đệ thập.
Đức phu tử nói như vầy: | hể là con thảo thường ngày thờ thân. |
Ở nhà kính mến ân cần, | nuôi thì vui vẽ, bịnh toan ưu sầu. |
Tang thì cảm mến buồn rầu, | tế thì nghiêm chính trước sau thiềng lòng. |
Năm điều cho đủ cho xong, | vậy sau mới đặng vuông tròn sự thân. |
Kẻ thờ cha mẹ ân cần, | trên không kiêu ngạo, dưới chăng trái loàn. |
Ở theo với xóm với làng, | cứ vui êm thấm, chẳng toan trành tròn. |
Ở trên kiêu ngạo chẳng còn, | dưới mà nghịch loạn thì vương luật hình. |
Làm dân hay chống hay kình, | giết nhau có thuở, hại mình có khi. |
Ba điều ấy chẳng trừ đi, | tam sinh cấp dưởng, thảo ni chẳng bằng. |
11. Ngủ hình chương đệ thập nhứt.
Đức phu tử lại nói rằng: | năm hình vốn thuộc ba ngàn điều ra. |
Mà trong các tội xem qua, | tội con chẳng thảo thật là lớn hơn. |
Vua là chẳng phải chỗ lờn, | kẻ toan ép uổng, thửa lòng không trên. |
Thánh nhơn lập đạo đức nên, | kẻ chê bai ấy là quên phép người. |
Mẹ cha sanh sản ra ngươi, | mà chê thảo ấy, thiệt loài không thân. |
Đạo người mất, lẽ trời tang, | ấy đàng loạn lớn, vậy lần rối ra. |
12. Quảng yếu đạo chương đệ thập nhị.
Rằng: Khuyên dân mến mẹ cha, | chi hay hơn thảo ở ta tận tình. |
Dạy dân theo lễ kính anh, | chi hơn lòng thuận buột mình chặc khư. |
Dời thói xấu, đổi tục hư, | chi hay hơn nhạc cảm từ mình ra. |
An trên trị dưới gần xa, | chi hay hơn lể ở ta trọn đời. |
Lễ là kính đó mà thôi, | kính người cha được lòng người con vui. |
Kính anh thì đẹp em người, | kính vua chúa ấy thì tôi đẹp lòng. |
Một người đặng kính đặng tôn, | ngàn muôn người đẹp ồn ồn kính theo. |
Kính thì ít, đẹp thì nhiều, | nên là đàng tắt, ấy kêu phép nầy. |
13. Quảng chí đức chương đệ thập tam.
Rằng: Quân tử dạy hiếu đây, | chẳng vào nhà chúng mổi ngày xét soi. |
Dạy lòng thảo ấy khắp nơi, | kính vì nhơn phụ mọi người theo ta. |
Dạy lòng thuận ấy gần xa, | kính người huinh trưởng nhà nhà theo gương |
Dạy làm tôi ở hết lòng, | kính vì vua chúa chủ trương nước nhà. |
Đem thi mà dẩn rỏ ra: | Dể vui quân tử, mẹ cha dân tình! |
Bằng không chí đức ở mình, | Ai hay thuận vậy, ấy đành lớn hung! |
14. Quảng dương danh chương đệ thập tứ.
Rằng: Quân tử thảo thờ thân, | cho nên trung ấy dời chưng vua mình. |
Thờ anh đã đặng thuận tình, | nên cùng kẻ lớn lòng thành thuận thôi. |
Ở nhà trị đặng mọi người, | cho nên trị ấy khá dời làm quan. |
Nết na trong đặng vẹn toàn, | thì ngoài danh lập vinh vang lâu đời. |
15. Gián tránh chương đệ thập ngủ.
Thầy Tăng nghe nói những lời, | khi rằng từ ái, khi thời kính cung. |
An thân tới rạng danh cùng, | thì nghe dạy rỏ thỉ chung giữ gìn. |
Còn con theo lịnh cha mình, | nên cho là thảo, dám xin hỏi thầy? — |