Trang:Au hoc khai mong.pdf/15

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được phê chuẩn.
— 13 —
Đức phu tử dạy như vầy: Ay lời gì vậy; phải lời nói chăng?
Vua xưa có bảy tránh thần, tuy không đạo đức cũng an dân Trời.
Chư hầu có vậy năm người, tuy không đạo đức trọn đời trị an.
Sĩ kia có bạn gián can, thì mình được khỏi lìa đàng lịnh danh.
Cha mà tránh tử can mình, thì mình ắt khỏi mất tình ngãi nhân.
Thấy đều bất ngãi đang mần, thì con chẳng khá chẳng can cha mình.
Làm tôi thật dạ trung trinh, phải can phải gián đặng tình nhơn quân.
Thấy đều bất ngãi thì can, lịnh cha theo ấy, có toàn thảo chăng?

16. Cảm ứng chương đệ thập lục.

Đức phu tử lại dạy rằng: Thờ cha xưa thảo minh vương vẹn toàn.
Thờ Trời, tế lễ rõ ràng, mẹ, thờ cũng thảo, Đất, càng xét soi.
Lớn cho tới bé thuận rồi, cho nên trên dưới trị người đều êm.
Trời soi sáng, Đất xét xem, thần minh tỏ rạng, ứng điềm lành luôn.
Tuy thiên tử có chổ tôn, là hàng cô bác, nghĩa đồng như cha.
Tuy sang có kẻ trước ta, là còn kẻ lớn, nghĩa là đàng anh.
Lập nhà tông miếu kính thành, chẳng quên thân tộc tử sanh thờ đều.
Sửa mình dè nết kính yêu, e sai nhục trước, sợ dèo xấu sau.
Lập nhà tông miếu khẩn cầu, quỉ thần sáng chói, cao sâu rỡ ràng.
Ấy lòng thuận thảo trị an. thần minh thấu đến mọi đàng chẳng ngoa.
Sáng ngời bốn biển gần xa, không đâu chẳng thấu vào ra chỉnh tề.
Nhắc thi Đại nhã mà nghe: Đông tây nam bắc khỏi e chẳng tùng.

17. Sự quân chương đệ thập thất.

Đức phu tử dạy sự quân, rằng: Người quân tử phải phần thờ trên.
Làm quan hết dạ trung trinh, thôi về chửa lỗi vua mình trọng ân.
Giúp theo đều tốt vẹn toàn, cứu ra chỗ dữ, phò sang nơi lành.
Cho nên trên kính dưới tin, trên vui thương dưới, dưới đành mến trên.
Trong thi Tiểu nhã rỏ biên: Có lòng thương chúa, sao quên mở lời?
Tại lòng dấu đó chi dời, ngày nào quên được nghĩa người yêu đang.

18. Tang thân chương đệ thập bát.

Đức phu tử lại dạy rằng: Thiệt là con thảo tang thân như vầy:
Khóc khan tiếng, lể chẳng bày, lời không thêu dệt, vẽ vời luống công.
Mặt đồ tốt, chẳng an lòng, nghe ra tiếng nhạc, bắt buồn chẳng vui.
Ăn đồ ngon, chẳng biết mùi, ấy lòng thương xót chi ngui đặng nào.
Ba ngày rồi phải cháo lao, dạy dân không lấy tử vào hại sanh.
Buồn rầu chẳng tới hủy mình, thánh nhơn phép trị dân tình chăm chăm.
Chế tang chẳng quá ba năm, cho dân rỏ biết khỏi lầm có sau.
Áo mền bao bọc làm đầu, rồi sau quan quách, liệm vào an thân.
Thấy bày đồ tế trên bàn, lòng càng thảm thiết, dạ càng xót thương.
Dậm chơn, đấm ngực, khóc van, hết lòng thương xót, nên than đưa người.
Mả mồ dè dặt bói coi, quẻ lành an trí phải nơi cho tường.
Tại nhà lập chỗ thờ thường, ba năm mãn khó, dời sang nhà thờ.
Cứ theo lể phép cúng cho, mỗi mùa đơm quảy, bao giờ cũng thương.
Sống thì kính mến cho thường, thát thì thương xót, gốc dân sanh đồng.
Tử sanh nghĩa cả đủ xong, ấy là con thảo thờ thân chung cùng.

Chánh ngoạt sơ thập nhựt; Trương-minh-Ký, soạn.