Trang:Chuyen giai buon 2.pdf/20

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này cần phải được hiệu đính.
— 21 —

84. — tra án.

Ấp Tây-nhai có họ Cổ đi đàng bị người ta giết, cách đêm vợ ở nhà lại thắt Cổ mà chết, em họ Cổ tức mình đi kiện bông lông, (lệ kêu là kiện do hà.) Thuở ấy ông Phí-công làm tri huyện sở tại đi lấy lược nghiệm, thấy trong lưng họ Cổ có một cái đảy đựng năm đồng bạc, thì biết không phải vì tiền bạc. Quan huyện cho đòi hai làng bàn cận, xét hỏi sơ qua thì chẳng ra mối mang chi, bèn cho làng về, không đánh ai một roi; dạy phải có ý do thám kỷ cang, mười ngày báo một lần. Cách nữa năm việc nguôi ngoai, em họ Cổ oán ông huyện nhơn nhu, tới trước nha nói lớn tiếng. Quan huyện giận đuổi nó đi, nói ai giết anh mầy, mầy đã không biết mà chỉ, mầy lại muốn cho tao gia hại tới người lương thiện sao? Em họ Cổ kêu oan không đặng, giận lẩy về chôn anh chị, không thèm nói tới chuyện ấy nữa.

Một bữa có mấy người thiếu thuế, quan huyện có ý cho đòi tới nha; có tên Châu-thanh sợ quan quở, vào trước bẩm rằng đã lo đủ, liền lấy túi bạc trong lưng mà nạp. Quan huyện coi bạc rồi, bèn hỏi nhà nó ở đâu, nó thưa rằng ở gần ấp Tây-nhai; hỏi cách mấy dặm, nó thưa rằng chừng năm sáu dặm; hỏi năm ngoái họ Cổ bị người ta giết, mi có bà con quen biết gì với tên ấy chăng? Nó thưa rằng không quen biết. Quan huyện thạnh nộ nói mầy giết tên ấy, mầy còn nói rằng không biết. Châu-thanh một hai nói không, quan huyện không nghe, dạy đem ra tấn, nó liền xưng ngay.

Số là vợ họ Cổ muốn đi viếng sui gia, không có vòng bông thì lấy làm mất cở, la dức biểu chồng đi mượn. Chồng không thèm đi, vợ phải đi mượn một mình; mà đồ