Trang:Co xuy nguyen am.pdf/94

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 87 —

Sừ tiên-ban, sứ tiên cung[1]; bắt khoan bắt nhặt
Tiền riệc tặc, hậu riệc tặc[2]; tiếng nhỏ tiếng to.
Thầy dốt canh khôn, ngay quay ra cóc; tiền tầy rượu cắn, hiền quá hóa ngu.
Nước chè tàu tuôn một vai hơi; mặt cán tàn chi hướng.
Thuốc lá tỉnh hút năm ba điếu; đầu tán tọng chi rù.
Nhĩ-kỳ:[3] Xem chữ xem văn, chấm bài chấm đối.
Lên mặt thầy, sổ những băm bầu; bưng mắt chủ, khuyên như lòi tói.
Hạ bút xuống tô tô điểm điểm; mực chát đen xì.
Giở bài ra đọc đọc ngâm ngâm; son hòa đỏ trói.
Gạo nguyệt-đốn lại nài nhứt-đệ;[4] bàn mỏng bàn dầy.
Tiền hương-khoa chực bổ đồng-môn; thu chầy thu cối.
Đánh trống đi qua cửa sấm; đem chuông sang đấm nước người.
Cặt như con khỷ, lười tựa đười ươi.
Rượu túy cung-thang; chặc ba hoa chi miệng.
Văn gàn bát-sách; rung chữ ngũ chi đùi.
Xin rước thánh-nhơn về[5]; đem kinh truyện ngó vài thiên sách cổ.
Ước gì nhà chủ bận, hoãn tháng ngày cho rộng lúc đi chơi.


  1. Tục truyền: Xưa có ông Trạng dốt, chỉ thuộc tiếng nói lái. sang sứ Tàu, vua Tàu bắt vào dạy hoàng-thái-tử. Ông trạng trông thấy có bàn thờ cúng tiên-sư, bày đồ bình-hương, bình-hoa, và bức tranh cô tiên thổi sáo; mới ra câu văn: « Hường-binh, hòa-binh, sừ tiên ban, sứ tiên cung chi sảo thối, kỳ cố hà rư? »

    Thái-tử không làm được, trạng đánh mãi thái-tử, vua Tàu tưởng là trạng giỏi, ra văn khó, không biết đó là tiếng nói lái, phải cho trạng về. Đấy là chế thầy đồ cũng dốt như vậy.

  2. Cổ văn có bài: Tiền xích-bích phú, hậu xích-bích phú, thầy đồ dốt đọc nhầm chữ xích () ra chữ riệc () chữ phú () ra chữ tặc ().
  3. Nghĩa là ấy đó, là hai chữ lề lối tiếp sang vần phú khác, dể đẫn xuống những việc ở dưới.
  4. Gạo cung lương tháng, thầy lại đòi nuôi thêm một anh học trò nữa.
  5. Là cho học trò về, rồi thầy nằm nghỉ.