Dương dâng vua Hán. Minh-đế thấy người loắt-choắt, ngạc-nhiên hỏi: « Tên lại nhỏ kia ở quận nào? » Trọng lớn tiếng thưa rằng: « Tôi không phải tên lại nhỏ! Mà là viên lại coi sổ ở Nhật-Nam! Bệ-hạ muốn được người có tài, hay chỉ cốt cân xương đo thịt? » Nhà-vua cho câu đối-đáp khéo! Buổi đại-hội ngày Tết Cả, Nhà-vua hỏi: « Quận Nhật-Nam phải quay sang Bắc mới trông thấy mặt trời sao? » Trọng thưa: « Các quận có quận Vân-Trung (Trong Mây), quận Kim Thành (Thành Vàng), bất tất đều có thế thật! Ở Nhật-Nam, mặt Trời cũng mọc từ Đông! Chỉ có khí-hậu ấm-áp, ngửng trông thường thấy bóng mặt trời; quan, dân làm nhà ở, tùy ý theo hướng nào thì theo: Đông, Tây, Nam, Bắc, quay mặt, quay lưng không nhất định... Nhật-Nam, nghĩa là cõi ấm-áp ở miền Nam, thế thôi! Nhà vua càng quý-trọng, ban cho vàng lụa... » Cứ theo chuyện này, cùng truyện Từ-Trưng, người Lệ-Phố, ở về đời Hoàn-đế nhà Hán, ngày thường vẫn tự đọ mình với Trương-Trọng, thì Trương-Trọng rõ là người về đời Hán Minh-đế. Mà Lý-Tiến làm thứ-sử, còn ở sau Trương-Trọng đến hơn vài chục năm! Sử-cũ về chỗ này, lại chép: « ... Về sau Lý-Cầm..., Trương-Trọng... vân vân », chắc là nhận lầm Hán Minh đế ra Tấn Minh đế. Điều đó thực là sai-suyễn. Vậy nay cải chính. (K. Đ. V. S. cuốn II)
Trang:DaiVietsukytoanthu1.pdf/159
Giao diện