Bước tới nội dung

Trang:DaiVietsukytoanthu1.pdf/159

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
161
ĐẠI VIỆT SỬ KÝ TOÀN THƯ

Dương dâng vua Hán. Minh-đế thấy người loắt-choắt, ngạc-nhiên hỏi: « Tên lại nhỏ kia ở quận nào? » Trọng lớn tiếng thưa rằng: « Tôi không phải tên lại nhỏ! Mà là viên lại coi sổ ở Nhật-Nam! Bệ-hạ muốn được người có tài, hay chỉ cốt cân xương đo thịt? » Nhà-vua cho câu đối-đáp khéo! Buổi đại-hội ngày Tết Cả, Nhà-vua hỏi: « Quận Nhật-Nam phải quay sang Bắc mới trông thấy mặt trời sao? » Trọng thưa: « Các quận có quận Vân-Trung (Trong Mây), quận Kim Thành (Thành Vàng), bất tất đều có thế thật! Ở Nhật-Nam, mặt Trời cũng mọc từ Đông! Chỉ có khí-hậu ấm-áp, ngửng trông thường thấy bóng mặt trời; quan, dân làm nhà ở, tùy ý theo hướng nào thì theo: Đông, Tây, Nam, Bắc, quay mặt, quay lưng không nhất định... Nhật-Nam, nghĩa là cõi ấm-áp ở miền Nam, thế thôi! Nhà vua càng quý-trọng, ban cho vàng lụa... » Cứ theo chuyện này, cùng truyện Từ-Trưng, người Lệ-Phố, ở về đời Hoàn-đế nhà Hán, ngày thường vẫn tự đọ mình với Trương-Trọng, thì Trương-Trọng rõ là người về đời Hán Minh-đế. Mà Lý-Tiến làm thứ-sử, còn ở sau Trương-Trọng đến hơn vài chục năm! Sử-cũ về chỗ này, lại chép: « ... Về sau Lý-Cầm..., Trương-Trọng... vân vân », chắc là nhận lầm Hán Minh đế ra Tấn Minh đế. Điều đó thực là sai-suyễn. Vậy nay cải chính. (K. Đ. V. S. cuốn II)