Trang:DaiVietsukytoanthu2.pdf/125

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
131
DAI VIET SƯ KY TOAN THƯ

(10) « Theo Địa-lý chí đời Đường thì « Trong huyện Bác-bạch có thác Bắc-thú. Trong đời Hàm-Thông, Cao Biền mộ người đục đá hiểm để thông thuyền, chèo ». Huyện Bác-bạch nay thuộc Uất-Lâm. Nơi Cao-Biền đục chẳng phải là địa-phận bên ta. Có người bảo: « Thiết-cảng ở Nghệ-An tức là cảng Thiên-Oai » Nhưng không phải. Và điều sử cũ chép, e cũng chưa đúng ». (K.Đ.V.S.)

(11) Lời phê của vua Tự-Đức: « Xét ra Cao-Biền Đường-thư kể vào trong truyện tám kẻ phản quốc! Gây vạ vì cớ hai lòng, có gì đáng khen? Việc bình được Nam Chiếu, bất-quá cậy có oai-võ hơn người mà thôi! Đường cảng hắn đục, ở đâu chẳng rõ! Nếu bảo ở Nghệ-An ngày nay thì nào có thông đâu! So với những việc thần tiên kể trong truyện Biền. cũng đều là càn rỡ, hoang-đường cả! Sử cũ khen là « lòng trời giúp thuận », thật là lời bàn tầm-phơ!

(12) An-Nam Kỷ yếu chép: « Nguyên trước Cổn làm tiểu hiệu cho Cao-Biền, giỏi về chính-sự. Trong đời Kiên-Phù, Cổn được làm Tiết Độ sứ thay Cao-Tầm. Năm ấy quân trong phủ làm loạn. Các thủ hạ xin Cổn hãy lánh ra ngoài thành. Cổn không nghe, đem oai-đức phủ dụ Bọn giặc tự yên, đến chịu