Trang:DaiVietsukytoanthu2.pdf/83

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
89
DAI VIET SƯ KY TOAN THƯ

« nhuệ » và chữ « súng » chỉ sai nhau có hai nét. Xét ra người phương Đông biết dùng súng bắt đầu từ đời Hồ-Nguyên-Trừng con Hồ-Quý-Ly. Về đời này có lẽ chưa có (quân bắn súng. Vậy nên theo K.Đ.V.S.

(3) Lời phê của vua T.Đ: « Binh là đồ gở, thánh nhân cực chẳng đã mới dùng nó, là để trừ loạn yên dân. Đâu có lẽ tham của, cầu lợi, mong thỏa lòng muốn của mình, mà khiến cho dân tàn, nước bại, chẳng chút đoái hoài, thế là bụng-dạ ra sao vậy? « Muôn xương khô góp nên công tướng! » còn chẳng đáng kể... nữa là tướng lại không thoát, mà nước cũng mất theo!... Thực đáng là một chuyện răn đời thấm thía về sự dùng quá, dùng nhàm võ bị vậy! » (K.Đ.V.S.)

(4) Khâm-chân-chí của Chu-Xuân-Niên chép: « Trường-Chân là con Nịnh-Mãnh-Lực, Thứ-sử Khâm-châu. Mãnh-Lực chết Trường-Chân thay làm chức ấy. Trường-Chân có quân mạnh, gồm có cả mấy quận Uất-châu. Sau hàng với vua Đường. Từ đó Trung-quốc mới có đường thông sang hai châu Giao, Ái »

(5) Sử Cương-Mục chép: « Tiêu sằn là cháu bốn đời Lương Tuyên-đế. Năm thứ 13 hiệu Đại-Nghiệp đời Tùy Dạng-đế, khởi