Chữ trinh trong lúc thường, những người làm mất thật là kém; nhưng các người giữ được, cũng chỉ vào hạng đáng quí chuộng mà chưa lấy gì làm hơn ai. Ai hơn ai, xem nhau ở lúc biến.
Đời người mà phải có lúc biến, thực rất là không may; nhưng gió cả biết cây cứng, mềm, thời chữ trinh đến lúc ấy mới càng tỏ. Than ôi! Chỉ thắm trăm năm, chưa se đã đướch; đầu xanh đôi lứa, đương họp mà tan. Dẫu luật-lệ của vua chúa chưa từng buộc người lấy chữ trinh; lễ-pháp của thánh-nhân chưa hẳn ép người lấy chữ trinh. Nhưng khuyên ai gượng mối tơ lòng, ngọc càng chuốt, gương càng trong, chữ đồng càng sáng! Làm người nên biết nghĩa “ngàn thu” là quí, đàn bà chỉ có một chút đó có thể sánh được với cái trung, cái hiếu, cái anh-hùng bên con giai. Nghĩ sao cho được hơn người, tiếng thơm để lại muôn đời ngượi khen.
DẪN TRUYỆN. — A. Kim-thị, vợ chưa cưới của Trương-văn-Bảo. Văn-Bảo ốm sắp chết, Nàng nghe tin, xin với bố mẹ muốn đi thăm. Bố mẹ nói: « Hắn đã có vợ lẽ lấy trước, người họ Bao, đã có thai. Nay hắn lại sắp chết, con đi làm gì! » Kim-thị: « Sắp chết, mà không đi, thời lúc nào đi? Họ Bao có thai, khác gì thai của con. » Cứ cố xin. Bố mẹ phải cho đi. Lúc đến nơi, mới tiếp mặt mà Văn-Bảo chết ngay. Kim-thị làm ma, giữ tang, như vợ chồng đã lâu. Họ Bao sau đẻ được con giai, nhà nghèo, không đón được thầy học. Kim-thị tự dạy cho học sách, rồi đứa con ấy đỗ Tiến-sĩ, làm đến chức quan to. Kim-thị đến khi ấy, nhân làm bài thơ để nói chí-thú rằng:
