D duplex distinguitur.
Đ quod vocatur sectum profertur et valet idem quod D latinum vel gallicum, v. g. đoạn, deindè, depuis.
D verò non sectum sicut nostrum D latinum habet aliquid difficultatis pro extraneis. In prolatione hujus vocis debet linguæ extremitas ad palatum oris attolli et statìm amoveri, absque eo quod ullo modo dentes attingat, os item debet sufficienter aperiri, et etiam poni debet post D littera e vel i, modo ut ità dicam quasi obscuro et brevissimo, quia D non sectum includit in se aliquid litteræ e vel i; v. g. scribimus Da, pellis, et pronunciamus quasi si esset Dia vel Diea, corripiendo e vel i modo celerrimo.
F non est in istâ linguâ sed Ph tantùm.
G est in usu, et gà, gallina, enunciatur ut prima syllaba gallinæ in linguâ latinâ, vel Gabriel in gallicâ.
Ge non est, sed ghe, gi, go, gu. G antè h, ut v. g. ghe, cymba, dulciter sed ferè sicut K pronunciatur. Gi sicut gallicè guimauve profertur ; ut, v. g. giềnh giàng, gigas. Go, gu, sicut latinè Gomor et gula. G verò in fine verbi habet sonitum diversum ut dicetur in litterâ ng.
H sæpiùs occurrit in istâ linguâ et aspiratur, id est ex gutture vel aspero spiritu notatur, in principio dictionis cum omnibus vocalibus ; ut, v. g. gallicè héros, anamiticè hùng hào. Sed post K ; ut, khá, decet, satis, æquivalet χ græco ; etiam post P, ut pha, miscere, valet idem quod apud græcos Φ. Sic etiam post T, v. g. tha, parcere, sonat ut, Θ græcum. Adhùc adhibetur H post C et post N. si v. g. ex voce Lusitanâ Cacha, simulatio, tollatur ultimum a restat vox Anamitica cách, modus. Sic etiam ex voce Lusitanâ Manha, habitudo, adimatur ultimum a superest vox mạnh, robustus, quæ duæ voces sat benè indicant sonum Anamiticum.
J quod per abusum dicitur I consonans non est, ipsi supplent in quantùm possunt per litteram G, ideò scribunt in suis characteribus Gi giu ad exprimendum nomen Jesu. Nos verò in Dictionario Latino-Anamitico scripsimus Jê ju pronunciando quasi si esset Iê Iu, ad vitandam asperitatem vocis Gi giu.
K duriter pronunciatur et ex gutture antè e, h, i, solummodò, ut, v. g. kẻ, qui ; khát, sitire ; kì, mirum. In aliis enim vocibus usus petit C ut ad illam litteram jam notatum fuit.
L pronunciatur sicut in linguâ latinâ vel gallicâ, ut v. g. La, vociferari, lá mái, lacunar. Tunquinenses sæpiùs addunt B, ad I e dicunt v. g. blả, solvere ; in quibusdam provinciis Cocincinæ Tunquino finitimis, dicitur tlả loco blả, quod idem sonat, sed minùs benè quam vera vox Anamitica trả, solvere. Ilidem addunt M ante l et loco lời verbum, proferunt mlời, &c.
M enunciatur ut in linguâ latinâ, v. g. ma, mê, mi, mo, mu, est in usu tam in principio quàm in fine ; attamen debent comprimi labia sat fortiter, ut v. g. mâm, mensa rotunda seu magis.
N. na, nê, ni, no, nu, proferuntur modo latino vel gallico. Sed N in fine verbi ut v. g. man, enunciatur ut latinè Aman et gallicè manne, ultimam litteram ferè resecando, et men fermentum, exprimitur ut amen. Ng, v. g. nga, ista locutio fit parùm ex nasu, lingua debet esse recta et quandòque aliquantulùm elevata versùs palatum ; ngà, ebur habet pronunciationem seu æquivalet ngain צ Hebræo. Quandò ng terminant verbum, ut v. g. hàng, ordo, tùnc pronunciatio eadem est ac gallicè amant et sang, vel ut prima syllaba mansionis in linguâ latinâ. Cùm autem verbum desinit in eeng v. g. thiêng liêng, spiritualis, tùnc sonum habet ut vox gallica fin, daim, vel ut latinè dens amputando s et eumdem sonum servando, si vox desinit in ong v. g. long, draco, tùnc ut vox lusitana irmaõ profertur. Si terminatur in óng, v. g. lông, pilus, tùnc ut vox gallica long profertur. Quandò h ipsi jungitur, ut v. g. nhà, domus, tùnc enunciatur ut gna Italorum. Cum verò gh adhibentur ut v. g. nghe, audire, tùnc pronunciatio sat difficilis, fit sicut in voce ghe addendo n ante.
Ph non est pa sed pha, phê, phi, pho, phu. Ph non præcisè enunciatur ut F Gallorum, sed leniùs quoque profertur quàm in voce latinâ propheta, et idem valet ac Φ græcum, ut v. g. pha, miscere, est etiam P in fine vocum, ut v. g. áp, præesse, et pronunciatur ut nostrum.
Q est in usu et exprimitur ut in linguâ latinâ, v. g. qua, transire, effertur ut latinè quasi.
R. ra, rê, ri, ro, ru, ferè exprimitur ut in linguâ latinâ, sed modo leviori. Quotiescumque jungitur litteræ T v. g. tra, examinare ; trời, cælum ; tùnc non debet fortiter et blæso sono ut apud quosdam Gallos pronunciari,
