hằng in principio, liên verò in fine alicujus membri sint collocatæ, prior significat, semper aut singuli ; posterior verò significat, sine intermissione ; hằng đánh nhau liên, semper inter se mutuò sine intermissione pugnant ; Vide Hằng. Thầy hằng dạy dỗ liên, magister semper et sine intermissione docet.
Liền, ità conjunctus ut vix hiatus appareat ; significat etiam nullum temporis spatium intercedere, v. g. uống đoạn liền chết, quo hausto, sine temporis intervallo seu sine morâ aut statim extinctus est. Sæpè ante hanc immediatè, aut post mediatè addunt particulam tức thì superfluam, quæ significat statim, illicò, v. g. uống đoạn tức thì liền chết, quo hausto statim sine morâ expiravit ; cujus loco latinè dicitur, statim atque bibit expiravit ; ngựa liền, equus exercitatus ità æqualibus passibus currit ut vel minimus saltus ejus in currendo non admisceatur.
Lộn, turbatè, confusè ; aliquandò æquivalet particulæ cum quibusdam cum verbis latinis compositæ, v. g. đổ lộn làm một, confundere in unum ; aliquandò sumitur pro mutuò, sed semper in malam partem, v. g. dức lộn nhau, verborum contumeliis se invicem lacerare ; mắng lộn nhau, se se mutuò convitiari, verbis lacessere ; chưởi lộn nhau, maledictis se se mutuò impetere ; kiện lộn nhau, inter se mutuò litigare ; đánh lộn nhau, se se mutuò verberare, inter se mutuò pugnare.
Lựa, vel lựa là, interdùm pro quid seu quid opus esse, quid necesse esse ; semper interrogativè aut negativè sumuntur, particulâ phải id est necesse, opus, expressâ vel subintellectâ, v. g. chẳng lựa nói nhiều đều, non quid opus dicere multis ; lựa là phải bảo, quid necesse est monere ; interdùm pro nedùm, interdùm pro quantò, particulâ huống id est magis aut minùs expressâ vel subintellectâ. V. Huống
Luôn, continuò, inseparabiliter ; luôn lỉ, idem ; luôn thể, eâdem operâ.
Luống, inaniter, incassùm : v. g. luống trông, inaniter expectare ; hư luống, incassùm ; luống những, unicè sed incassùm ; luống những, abusivè sumitur pro solummodò : v. g. luống những sầu bi, solummodò mæstus et anxius, meliùs dicitur continuò mæstus et anxius.
Mà, modò pro et seu etiam : v. g. mà tha nợ cho chúng tôi, et dimitte nobis debita nostra ; mà thôi, et non ampliùs ; mà chớ, et non aliter. Hæ duæ à se adhuc differunt quòd mà thôi in fine membri ponatur et postulat vulgò sequens membrum mà chớ in fine phrasis, nihil plerùmque ulteriùs desiderat.
Modò pro ut adjunctiva : v. g. nó làm chi ta mà sợ, ille quid nobis faciet, ut eum timeamus. Hæc sumpta pro isto sensu sæpissimè habet verbum nên id est fieri, accidere ante se subauditum, sed nunquam expressum, præsertim cum aliquâ ex his particulis bỡi, bỡi vì, làm sao, bỡi đâu, aut aliqua ejusmodi præcedat : v. g. làm sao à chẳng âu lo ? quomodò fit, ut non sit sollicitus ? người ấy làm sao mà ghét ? ille homo est qualis, ut odio illum prosequaris ? bỡi đâu mà phải tai ? undè fit ut incidas in calamitatem ? bỡi vì đạo vạy mà mình phải xiêu, propter doctrinam falsam accidit ut ipse dejiciatur à viâ rectâ ; bỡi trong kẻ chết mà sống lại, ex numero mortuorum factum est ut reviviscat. Sed si particula cho ante ponatur loco mà, tùnc illud verbum nên semper exprimi debet ; v. g. bỡi đó cho nên, indè fit ut ; làm sao cho nên Chúa phạt ? quomodò evenit ut Deus puniat ? Modò pro autem, verò, discretiva : v. g. cha thì làm vậy, mà con thì làm vầy, pater quidem sic se habet vel habuit, filius verò sic ; nếu mà, si verò ; phải mà, idem ; modò pro sed, tamen ; v. g. bà ấy có chồng, mà chồng đã để, illa mulier habebat maritum, sed maritus illam jam repudiavit ; chớ mà, attamen ; nhưng mà, idem ; song mà, idem ; vậy mà, rebus licet sic positis tamen. Modò pro porrò, atqui : v. g. mà khi nó mới khỉ binh, porrò quandò ille recenter coegit milites. Juxta locum mà hìc posita potest accipi pro et vel tamen, verò, &c. modò pro ad, nempè ad officium vel usum : v. g. để mà thờ, servare ad colendum.
Mặc, modò sumitur loco pro, ad, vel secundum ; v. g. mặc ý, ad libitum, voluntatem, intentionem, arbitrium, vel secundum voluntatem, &c. vel pro libitu, pro arbitrio, &c. mặc dầu, idem ; mặc lòng, idem ; mặc ai, pro cujusque libitu, voluntate, &c. mặc thích, pro cujusque appetitu seu propensione ; mặc lượng ngài, secundum capacitatem vel pro tui ingenii capacitate vel judicio ; sic eleganter et urbanè ad Superiores vel honoratos dicunt. Mặc sức, secundum vires, facultates, vel pro viribus, aut quantum facultates et vires suppetunt. Modò pro à ; v. g. mặc ở tay ta, pendere à manibus nostris, seu à nobis.
Mấy, quot vel quot quot, aut quo pretio, numero, ordine, tempore, &c. tàm interrogativè, relativè quàm inde
