— Vé chính và vé phụ là thế nào?
— Dân đây, chia 5 thời 2 phần giống người trắng, 3 phần giống người đỏ, các thôn ở san-sẻ đều nhau. Sự bầu-cử thời người giống trắng là vé chính, người giống đỏ là vé phụ. Thôn-trưởng thời hoặc người giống trắng, hoặc người giống đỏ đều có thể đứng làm, cứ theo vé bầu-cử. Thống-trưởng thời chỉ riêng người giống trắng đứng làm mà thôi. Ấy là khoản-lệ từ xưa đến nay vẫn như thế; nhưng gần nay sự hôn-giá thông-đồng, sự chủng-tộc sau này thế cũng đến đồng-hóa, thời về sự bảo-cử, vé chính vé phụ sau này có nhẽ cũng xóa bỏ. Vả như hiện nay, cũng chỉ một sự đó có phân-biệt; còn như làm ăn hằng ngày trong một thôn thời phần khó nhọc, sự vui sướng đều nhau cả.
— Như thế nào?
— Mỗi năm, các việc mùa màng, hoa quả, than củi, săn bắn,... các thôn-trưởng liệu xuất dân trong thôn ra làm, giai, gái, già, trẻ, hạng nào đi hạng ấy, tùy sức mà cắt việc. Lại như một đôi khi có việc công trong cù-lao, như làm nhà học, nhà máy, khai mỏ hay lập thêm thôn nào, các Thôn-trưởng đều phải xuất hết tráng-đinh trong thôn, dẫn lên tại sở Thống-trưởng để ứng dịch. Kể đại-lược về phần phải khó nhọc độ như thế. Còn cách ăn ở thời giản lắm; mỗi thôn có một sở bếp và nhà ăn. Đến bữa, trừ hai vợ chồng ông Thôn-trưởng, còn thời xuốt dân trong thôn, giai, gái, già, trẻ, đều đến tại nhà ăn, cũng hạng nào ngồi theo đi hạng ấy. Cho nên mỗi thôn 15 nóc, chỉ là chỗ đoàn-tụ riêng của bố mẹ, vợ chồng, con cái, mà không nhà nào có của riêng.
— Vậy thế, không có chợ búa gì cả?
— Phải. Thôn nào cũng thế cả, không có sự mua bán thời còn có chợ búa gì!
— Nếu thế, cũng không có tiền bạc gì cả?
— Phải. Chỉ bởi có học sách thời biết rằng ở Cõi-đời-cũ có đặt ra một vật gọi là tiền, dùng để mua bán. Nhưng cũng chỉ biết qua đó thôi, ở thường không nói đến Cho nên những trẻ con và một đôi người đàn bà kém học,
