Trang:Giot Mau Chung Tinh - Cuon 2.pdf/13

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 59 —

duyên may mắng đã đặng nơi gởi phận các đằng, tôi nhắm sơ qua, thì duyên đã bén duyên, còn xem kỷ lại, thì lứa cũng nên xứng lứa, ai thì tôi không dám chắc, chớ như Vương-Bích nầy, thật là một người đại thương cự phú, mà lại đàng tay hào hiệp phong lưu, việc gia tài thì bạc chứa đầy rương, còn bề ruộng đất thì cò bay thắng kiến. Cô nó nghĩ đó mà coi, ấy cũng là phước nhà hân hạnh, nên khiến cho cô nó gặp chổ giàu sang, vậy mới phải trang gái sắc chứa nhà vàng, và chẳng hổ phận lầu son treo giá ngọc, nếu chẳng phải bực hào gia vọng tộc, thì vợ chồng tôi dám đâu ép liễu nài hoa. Song tôi nghỉ việc ấy cũng việc nhà, nên phải cạng lời hơn lẻ thiệt cho cô nó rỏ. »

Tiễu-thơ nói: « Thưa anh chị, anh chị đã đem lòng thương tưởng, thì em biết bao muôn đội ơn lòng, nhưng mà việc hôn nhơn là một việc rất trọng hệ trong đạo cang thường, xin đình đãi mà lóng đục dò trong, lẻ đâu dám khinh sức mà hứa đùa ừ vội cho đặng. Nếu không dè dặc, thì tôi e lương duyên sẻ trở ra ác duyên, bằng chẳng kén lừa, thì giai ngẩu sẻ thành ra thất ngẩu.

Vả lại những sự tiền tài giàu có ấy, nếu chẳng phải ở nơi giọt nước mồ hôi mình làm ra, và chẳng phải ở nơi khối trí nảo lo lắng cực nhọc mà có đặng, thì tiền bạc ấy là một vật hoạnh tài, và là một sự giàu có bề ngoài đó thôi, nay nó ở người nầy, mai nó sang tay ngurời khác. Nếu mình chẳng có trí nảo đũ mà kềm chế giử gìn, thì kẻ khác sẻ dùng mưu kia chước nọ mà dực dành soan đoạt. Chí như sự trí nảo trong óc người, là một hòn núi kim-sơn, là một nguồn sông Lệ thủy, vàng bạc châu báu đều bởi đó mà sanh ra, phú quí vinh hoa, cũng bởi đó mà thành tựu.

Vì vậy nên em chuộng sự giàu có bề trong trí nảo, hơn là sự giàu có bề ngoài tiền tài; chuộng những người có tư tưởng linh hồn, có tinh thần học thức, biết phò nguy tế nhược, trị quốc tề gia, lúc ở nhà thì biết hiếu sự mẹ cha, giữ gìn giềng mối, khi ra ngoài thì biết thi ân tựu nghĩa, mà đối đãi đồng nhơn, biết lo chấn chỉnh gia cang, biết tính kinh dinh quyền lợi, em chuộng là chuộng những kẻ đởm đương nghĩa vụ, biết thương yêu chũng tộc đồng bào,