Bộ-hạ của Nguyển-quang-Toãn. Từ khi Nguyễn-quang-Toãn thất thũ Bắc-kỳ rồi thì Hoàng-nhứt-Lang đam bộ-hạ gia-đinh rất đông, đến chím cứ núi nầy ở đó gần mười năm nay, và có một người em gái tên Hoàng-nhị-Cô tục kêu cô hai. Anh em đều vỏ nghệ tinh thông. Em thì chuyên nghề săn bắn, nên ngày đêm hay dạo chốn rừng cao, còn anh thì du lịch giang-hồ, nên lắm lúc hay cởi thuyền vược biển.
Đông Sơ nghe nói thì tầm tư tự nghĩ một hồi, rồi day hỏi tên quán, đường lên Sơn-động bao xa?
Tên quán nói: đây lên Sơn-động có hai ngã. Một ngã đi quanh quanh lộn lộn trong núi rất xa, nếu không biết đường thì đi tối ngày cũng chẳng tới, và nhiều khi phải lạc vào rừng, không đường ra đặng.
Còn một ngã đi phía sau Cổ-tháp, lên Sơn-động thì gần, song rất hiểm nghèo ghê gớm lắm. Có nhiều người lên đó mà phải bỏ mạng, kẻ thì bị chết treo trên ngọn cây, kẻ thì chết khô trong bộng đá. Mới tháng trước đây, hai người ở xóm nầy uống rượu xình-xoàng, rồi nữa đêm dắc nhau lên tháp, nói đi coi yêu quái thễ nào, đi trọn một đêm mà chẳng thấy về. Sáng ngày vợ con và anh em dắc nhau lên kiếm, thì thấy một người bị chết treo trên cây đại thọ, le lưởi dài hơn ba tất. Còn một người ngồi dựa kẹt đá, mặt mày xanh dờn, mình mẫy đều lắm bùn. Mấy người kia lật đật lại coi, thì còn sống mà nói không đặng, xem lại thì trong miệng đầy những bùn, đất.
Đông-Sơ nghe rồi thì gặt đầu hai ba cái và nói: nếu quã thiệt yêu quái rất hung thì chẳng nên khinh sức mà đến đó. Nói rồi biểu tên quán sửa sang phòng buồng, đặng ba thầy trò ngơi nghĩ. Tên quán vội vả dọn phòng xong rồi, mời Đông Sơ vào nghĩ, còn va thì ra ngũ nơi nhà sau.
Một lác Đông-Sơ ngồi dậy bước ra thấy tên quán đã ngũ ngáy pho pho. Ngoài sân thì trăng sáng mờ mờ. Đông-Sơ bèn kêu hai tên bộ hạ lại và dặn một tên phải ở tại quán, giữ đồ hành lý, và coi ngựa, còn một tên theo ta đi thám thính Sơn-động, đặng dọ coi tin tức Tiễu-thơ. Đó rồi Đông-Sơ lén lén mẻ cữa trước ra đi một đỗi, thấy trước mặt có
