Vua Nhân-tôn được tin phi báo, có ý lo quân ta không địch nổi, sai Trung-đại-phu là Trần-Phủ mang đồ lễ sang sứ bên Nguyên, xin hoãn binh, để thương nghị lại.
Nguyên chúa không nghe, sai Thoát-Hoan cứ việc tiến binh sang.
Vua thấy Nguyên triều không nghe, lập tức cho triệu cả các bô-lão dân gian hội tại đền Diên-hồng, hỏi rằng:
— Quân Nguyên kéo đến đây, nên hòa hay là nên đánh, các cụ già nghĩ làm sao?
Các bô-già ai nấy đồng thanh tâu lên rằng:
— Muôn tâu bệ-hạ, nên đánh!
Vua thấy dân-gian ai cũng đồng lòng, bấy giờ ý mới quyết.
Nói về Thoát-Hoan phụng mệnh Nguyên chúa sai Toa-Đô, Đường-ngột-Đải, dẫn 10 vạn quân thủy đi đường Quảng-châu, men qua bể sang Chiêm-thành, còn mình thì kéo quân đến ải-quan, cho người đưa thư sang trước, nói là mượn đường sang đánh Chiêm-thành.
Vua bảo sứ-giả rằng:
— Tự bản quốc sang Chiêm-thành, đường thủy, đường lục, không có đường nào tiện.
Sứ-giả lạy từ giở về, nói với Thoát-Hoan, Thoát-Hoan nổi giận, thúc quân kéo tràn đến đầu địa-giới Lạng-sơn, Hưng-đạo vương liền dàn quân ra phòng giữ các mặt.
Thoát-Hoan lại sai quan Bả-tổng tên là A-Lý đến dụ rằng:
— Bản-súy chuyến này chỉ nhờ đường Nam-quốc, sang đánh Chiêm-thành, chớ không có bụng nào đâu mà ngại. Nam-quốc nên mở cửa ải cho quân bản-súy đi, hễ đi đến đâu, nhờ giúp cho ít nhiều lương thảo, khi nào phá xong Chiêm-thành, sẽ có trọng tạ về sau. Nếu bằng kháng cự thiên-binh, thì bản-súy quyết không dong tình, phá tan bờ cõi, bấy giờ dù hối lại cũng không kịp.
Hưng-đạo vương nổi giận mắng rằng:
— Đồ tanh hôi kia! Chúa mày muốn dùng mẹo giả đồ diệt Quắc,[1] dối thế nào được tao? Đáng nhẽ tao chặt đầu mày đi là phải, nhưng tao không chấp chi tuồng nhỏ mọn, tao hãy mượn mồm mầy về bảo với chủ-súy nhà mày, tha hồ cho đến đây mà đánh, đây tao không sợ.
- ▲ Nước Tấn mượn đường nước Ngu, sang đánh nước Quắc, lấy được nước Quắc rồi, lại quay về lấy nước Ngu.
