thước mà thôi, bên Trau-trằu đã gần đồn Cái-cùng, còn các nơi khác có đường đi tắt thì cũng gần như vậy, nhưng mà quan lớn Nguyên-Soái thấy dân sự đang mùa gặt lúa, và buổi dân đương nghèo cho nên chưa nở bắt làm vân vân.
Đèn hết dầu gần tắt thì phải có một lần phừng sáng lên, bịnh đau lâu gần chết thì cũng có một lúc khỏe khoắn lại. Vậy ta xét việc Rạch-giá là đèn quân mộ phừng lên, bịnh kẻ nghịch khỏe lại thì sự nó phải tắt hết phải chết đi đã bày gièo ra tại đó; nếu ta tưởng việc ấy cũng đáng buồn cho người Langsa cùng dân Annam lắm chúc, là bởi vì từ Langsa đến Nam-kỳ cho tới bây giờ không có khi nào mà thảy đều rủi quá như vậy; còn dân Annam cũng không có khi nào giặc rối mà bị chết người nhiều quá như vậy; nhưng mà từ ấy về sau dân Nam-kỳ sẽ không còn có nơi nào dám lo về sự làm giặc nữa mà quan Langsa cai trị các nơi cũng sẽ nhẹ lo về việc giữ giặc, thì có lẽ về sự buồn một lúc ấy mà được hưởng sự vui vẻ lâu dài chăng?
Xem ra dân sáu tỉnh Nam-kỳ bây giờ đã ngả lòng về sự theo kẻ nghịch, mà cũng đã quen an ở theo thói phép Langsa, nếu dân sự đâu đó cũng đều vui vẻ bằng lòng mà lo việc làm ăn càng ngằy càng tấn tới chẳng ai trông cậy sự gì, mà dám thầm tối lén lác lo đều làm nghịch với nhà nước Langsa nữa, bởi vì khi sáu tỉnh nầy còn chia làm hai, thì nhửng quân trộm cướp bị quan Langsa tìm bắt nó ở không được phải trốn xuống ba tỉnh dưới mà nương náu ẩn mình; đến khi sáu tỉnh đã hiệp lại làm một, thì những quân ấy không còn trốn đi phương nào nữa được, nên chẳng khỏi đều ma củ rủ ma mới xui giục cho dân ba tỉnh dưới làm quấy; khi mới làm vậy thì dân sự nó cũng chưa kịp suy mà hiểu ra đàng nào cho chắc, nếu có nhiều đứa không biết gì nghe theo nó, đến khi dân đã thấy được hai cậu con ông Phan-thanh-giảng cùng lảnh binh Sâm làm không ra gì mà kẻ trốn người chết thì dân cũng đã muốn ngã lòng, cho tới khi danh tiếng như quản Lịch lại nhờ có quân nội công mà làm được việc Rạch-giá tưởng là sẽ ra làm sao, chẳng dè là làm cho hư nát xứ Rạch-giá lại giết hại cho hết nhiều người như vậy mà thôi thì dân sự bây giờ đã hiểu rỏ ràng chắc chắn
