thấy người cao nhớn lực lưỡng, không nỡ giết. Đến đời vua An-dương-vương, vua Thủy-hoàng nhà Tần đem binh sang xâm nước Nam. An-dương-vương xin hàng, rồi đem Lý-ông-Trọng sang cống bên Tàu. Thủy-hoàng được Ông-Trọng mừng lắm coi như của rất quí trong đời, dùng ngay làm Tư-vệ hiệu-úy.
Đến khi Thủy-hoàng đem binh đi đánh dẹp thiên-hạ, thì sai Ông-Trọng trấn thủ đất Lâm-thao, để phòng quân rợ vào quấy nhiễu. Ông-Trọng hùng-dũng, tiếng lừng lẫy một vùng, rợ Hũng-nô không dám bén mảng đến cửa ải. Thủy-hoàng mới phong thêm cho Ông-Trọng làm Phụ-tín hầu
Về sau, Ông-Trọng cáo lão về nước nhà hưu dưỡng. Không được bao lâu, rợ Hung-nô thấy vắng Ông-Trọng lại vào quấy nhiễu các sứ biên-thùy. Thủy-hoàng nhớ đến Ông-Trọng, sai người sang vời, thì bấy giờ người đã mất rồi.
Sứ-giả về tâu lại, Thủy-hoàng phàn nàn thương tiếc vô cùng, mới đúc tượng Ông-Trọng bằng đồng, đặt ở ngoài cửa Tư-mã cung Hàm-dương, Trong bụng để rỗng, có máy vặn cho chân tay động đậy được. Thường khi sai vài chục người chui vào trong tượng đồng vặn máy cho rung động, người rợ Hung-nô qua lại, tưởng là Ông-Trọng còn sống, không dám vào quấy nhiễu nữa.
Đến đời nhà Đường, Triêu-Xương sang làm Đô-hộ, nằm mơ thấy một người to tát cao nhớn, đến chơi bàn giảng nghĩa sách Xuân thu, Tả-truyện. Hỏi tên họ thì nói la Lý-ông-Trọng ở làng Thụy-hương. Triệu-Xương tỉnh dậy, ngày mai hỏi thăm đến chơi tận làng ấy, tra hỏi sự tích, rồ lập miếu ngay tại khu nhà cũ ông ấy để thờ. Khi sau Cao-Biền sang đánh nước Nam-chiếu, Ông-Trọng hiển linh giúp Cao-Biền, phá giặc thành công. Cao-Biền mới sai sửa sang lại đình đài, tạc gỗ tô tượng, gọi là đền « Lý-hiệu-úy ».
Từ bây giờ giở đi, thường linh ứng lắm, dân xã có việc gì cầu đảo đến cũng nghiệm. Lịch-triều cũng phong tặng làm linh-ứng thượng-đẳng-thần. Vì ở làng Chèm cho nên tuc gọi là Thánh Chèm.
42. — Tô-Lịch giang-thần
Khi xưa có người tên là Tô-Lịch, làm quan Lịch ở huyên Long-đỗ, nha ở cạnh con sông nhỏ. Nhà ấy ba đời nhân nhượng ở chung với nhau, được cất lên đỗ khoa Hiếu-liêm, và được tinh hiểu cửa nhà, vì thế ở làng ấy cũng đặt là làng Tô-lịch.
