Trang:Nam Hai di nhan liet truyen.pdf/98

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 98 —

có tài tinh nhanh, sức khỏe mạnh. Khi 14 15 tuổi, thường than rằng: « Sinh ở đời loạn, mà không hay kéo cờ gióng trống làm đại-tướng, để lưu công danh ở sử sách, thì không phải là tài giai. »

Năm Canh-tí, đức Thế-tổ lên ngôi vua tại Gia-định, Duyệt mới 17 tuổi, được sung vào làm Thái-giám nội-đình, sau được thăng làm cai-cơ, quản hai đội quân thuộc-nội, theo hầu đức Thế-tổ sang Xiêm-la.

Năm Đinh-mùi, đức Thế-tổ về thu phục Gia-định, Duyệt thường theo đi chiến trận, cùng chư-tướng bàn-luận việc binh, đức Thế-tổ thấy vậy lấy làm trọng, thung dung hỏi rằng: « Ngươi cũng biết việc binh à? » Duyệt thưa rằng: « Biết ». Đức Thế-tổ nói: « Binh-cơ là việc lớn, ngươi sao nói khinh dị làm vậy? » Duyệt thưa: « Sơn-tặc là quân vô-đạo không bao lâu nữa cũng tự-diệt mà thôi. Nay ta lấy người nhân mà đánh kẻ bạo, thế như chẻ tre, tôi không cho gì làm khó cả ».

Nhân xin mộ binh theo về cánh Tả-quân, rồi phụng mệnh ra đánh Qui-nhơn, được thăng làm thuộc-nội vệ-úy, theo về quân Thần-sách.

Năm Kỷ-mùi, đức Thế-tổ sai Duyệt và Tống-viết-Phúc đem quân ra án ngữ Bình-đề. Khi ấy đức Thế-tổ nghe tin có mấy vạn quân Tây-sơn kéo vào đánh, ngài sai Trung-sứ ra hỏi tình trạng Duyệt cùng Viết-Phúc tâu rằng: « Có hai chúng tôi ở đây, chẳng lo sợ gì giặc. » Lại trỏ núi trước mặt nói rằng: « Đây là chốn hai chúng tôi cùng liều sống thác với giặc đó. » Trận ấy quả nhiên thu phục được Qui-nhơn.

Năm sau, tướng Tây-sơn lại vào vây Qui-nhân, quan quân ra cứu viện chỉ lênh đênh ngoài bể, không đánh vào được cửa bể Thi-nại. đức Thế-tổ muốn dùng chước hỏa-công, bèn sai Duyệt cùng Võ-di-Nguy đem thủy-quân xông vào đánh, quân giặc ở trên đồn bắn xuống như mưa, Di-Nguy bị đạn ngã lăn xuống nước. Duyệt cũng không đoái lại nhìn chi, chỉ gia sức xông vào mà đánh. Đức Thế-tổ thấy tướng-sĩ chết hại nhiều, ba lần cho tên tiểu-sai truyền dụ bảo Duyệt tạm lui quân. Duyệt nhất định xin liều chết mà đánh, bảo tên tiểu-sai rằng: « Tôi xin cứ tiến vào, chớ không lui. » Liền thúc quân xông vào cửa bể, thuận gió tung lửa ra đốt hết thuyền giặc. Trận này ở sử cho là một trận võ-công đệ-nhất, khi ấy là 19 tháng riêng năm Tân-dậu.

Bấy giờ các tướng khuyên đức Thế-tổ đem quân ra đánh úp Phú-xuân, nhưng ngài còn dùng dằng chửa quyết, Duyệt