Thiệt là hậu ngải thăm ơn, Nay còn Bỗn-hội đồng nhơn nội trường.
Những người Phủ Huyện viển phương, Thông-ngôn, Thông phán trãi phường dinh quê.
Mổi năm một bữa Hội-tề, Lể Băn-tờ-cốt (Pentecôte) đều về yến diên.
Tốt thay phong hóa roi truyền, Cho con vào đó tốn tiền cũng ưng.
Có con ai chẳng thương cưng, Nên đặng thời mừng đẹp mặt cha mẹ.
La-tinh trường gốc các cha, Của trong hội thánh lập đà mấy thu.
Để mà dạy những thầy tu, Coi trong tánh hạnh cang nhu thể nào.
Văn chương mẹo mực dường bao, Lựa cho phải mặt mới vào làm cha.
Người thời lỡ bước trở ra, Người thời trì chí lâu mà luyện am.
Linh mục chức không dể làm, Hai bên tài đức đều kham mới thành.
Sở cọp trường nhỏ cũng danh, Lập tại châu-thành đường sá quân phân.
Gội nhuần nhà nước thi ân, Bày ra phương tiện cho dân dể dàn.
Mấy người nghèo khỗ cơ hàng, Đem con ăn học vửng an tấm lòng.
Lớp lang nghiêm chỉnh ngoài trong, Lần qua trường lớn thành công làm thầy.
Vui xem con nít đông dầy, Gắng siêng đèn sách sau rày đêu nên.
Trường con gái ở một bên, Cách bày dạy dỗ vửng bền lắm thay.
Trường của thành phố xã-tây, Nử-sư Pháp-quấc làm thầy thuở nay.
Dạy vừa thêu tiểu vá may, Tiếng tâm chử nghỉa cho hay mọi nghề.
Gái Phan-sa học bộn bề, Học chử học nghề thêm trí thông minh.
Làm ra phong hóa lịch xinh, Sắc tài gồm đủ đặng vinh cho mình.
Sơn-đá (soldat) chỗ thành bộ binh, Ba từng lầu cất phân minh vửng bền.
Dấu còn thành củ vách phên, Nay làm một sở cội nền quấc gia.
Quan một, quan hai, quan ba, Dạy quân hàng ngủ vào ra chỉnh tề.
Binh thơ các phép luật lề, Ngày ngày học tập chẳng hề đơn sai.
Thái bình thường bữa dồi mài, Gặp cơn bát loạn chi nài đục xông.
Bởi vì dự bị sẳng xong, Để cơn cảng vệ để phòng xuất chinh.
Dưới tàu thì có thủy binh, Lớp tuần ngoài biển lớp đình trong sông.
Thủy thời có soái thủy công, Bộ thời có soái bộ công hẳng hòi.
Đâu đâu phần trị phần coi, Miệng hô kèn thổi như thoi trở liền.
Ba-son (arsenal) là sở tạo thuyền, Đủ các thứ thợ liền liền làm công.
Thợ rèn nóng nguội song song, Phận ai làm nấy cho xong mới nhàn.
Thợ bào, thợ dũa, thợ khoan, Thợ mộc đóng ghế, đóng bàn, tủ, rương.
Thợ sơn với thợ xảm đương, Thợ hàng thợ thiết các phường còn đông.
Cập-rằng là kẻ đầu công, Những trang thơ-ký thảy thông toán đề.
Đâu đâu thứ lớp nghiêm tề, Chỉnh tu thuyền lảm tư bề nhuệ kiên.
Ụ tàu an đốn cận biên, Chờ khi tu bổ hỏa thuyền đem vô.
Thiệt là lợi thiệp hải hồ, Nước giàu binh mạnh cơ đồ muôn năm.
Sỡ-mộ (Artillerie) chứa súng ngàn trăm, Kho để trái phá chất nằm ngổn ngang.
Kho-đạn, kho thuốc, kho thang. Kho bánh rượu thịt để ban binh biền.
Hình Nguyên-soái cận giang biên, Ngó ra sông lớn phía tiền oai nghi.
Tên-gọi Đờ-rơ-nu-di (Rigault de Genouilly), Đường-đường-diện mạo tu mi anh hùng.
Trang:Nam Ky phong tuc nhon vat dien ca 1.pdf/35
— 32 —
