chức ấy cho quan phó tổng-thống Phùng Quốc-Chương, xin nhận cho, cùng cử Đoàn Kỳ-Thụy làm thủ-tướng, thủ-tướng cũ Lí Kinh-Hi đã bị cách rồi. »
Các tướng hội-nghị ở Thiên-tân bầu Đoàn làm thống-tướng quân « cộng-hòa »[1], ngày 4 tháng 7 bắt đầu lên đánh Bắc-kinh.
Ngày 6, quân « cộng-hòa » được trận ở Lang-phòng 廊 房; quân Trương Huân toàn là quân để bím, phải rút về Bắc-kinh; bao nhiêu tướng cùng quân khác sang với quân « cộng-hòa » cả. Trương Huân chỉ còn 5, 6 nghìn người để chống đối lại với cả nước Tầu.
Ngày 7 thì bọn quân nhỏ ấy cũng lại bị thua nốt ở nơi trường đấu ngựa, ngay ngoài tường thành Bắc-kinh.
Trương Huân bấy giờ mới biết cái tình-thế nguy. Ngày 7 có một chiếc tầu bay của quân cộng-hòa đến ném trái phá vào cung, vua nhà Thanh sợ phải xin thoái-vị. Ngày 8, có dụ xuống nhận cho Trương Huân từ chức cùng tuyên-cáo sự thoái-vị.
Quân cộng-hòa vây Bắc-kinh đã có đến hơn 8 vạn người.
Bấy giờ hai bên mới ngỏ nhời nhờ ngoại-giao-đoàn[2] điều-đình. Ngoại-giao-đoàn họp thành hội-nghị ngày 9 định nhời quyết-nghị như thế này: « Ngoại-giao-đoàn xin khuyên đừng giết Trương Huân, chỉ bắt phải ra hàng cùng thải các quân lính về; có thế thì trong kinh-đô mới được yên-ổn, dân gian mới khỏi lầm than ».
Trương Huân tiếp được nhời ấy giận dữ lắm, nói rằng: « Ta cố chết mà đánh không chịu hàng. »
Chiều ngày 10, Trương Huân gửi điện cho Đoàn Kỳ-Thụy, xin hai bên giảng hòa. Nhưng Đoàn không chịu nghe.
Ngày 10 là ngày quân cộng-hòa định tiến lên đánh Bắc-kinh. Dân-gian hốt-hoảng lo-sợ lắm. Người có của thì tìm đường chạy trốn, xe hòm kéo đến tòa phố-sứ các ngoại-quốc nhiều lắm. Đến ngày thứ năm là ngày 13, ước 4 giờ rưỡi sáng, nghe tiếng súng bắn về mặt quân Trương Huân đóng. Cách mấy giờ thì thấy quân Trương Huân kéo cờ trắng, tức là hiệu xin hàng. Thế là tái-lập quân-chủ đầu đuôi được có 13 ngày.
Đến 11 giờ thì một chiếc xe hơi cắm cờ hồng-thập-tự, tự trong cung vua đi ra. Ngồi trong xe ấy tức là Trương Huân cùng với hai người Đức. Cái người mấy hôm trước vừa mới thề cố chết mà đánh, nay cũng phải chạy trốn vào phố các tòa sứ, vào ở nhờ ngay dinh công-sứ Hà-lan, từ khi Tầu tuyệt-giao với Đức vẫn giữ quyền-lợi cho Đức.
Có người nhận thấy Trương Huân về tòa sứ Hà-lan được ít lâu lại thiên sang trại lính Đức. Xem thế thì thực là rõ cái mưu của quân Đức. Việc khởi phục đế-chế ấy thực là bởi tay người Đức gây nên. Quân Đức muốn đem sang nước Tầu những kế ám-muội đã thi-hành ở nước Nga độ trước để ngăn trở công việc của chính-phủ Tầu. Sợ nước Tầu khai chiến với mình chăng, bèn nghĩ cách gây nên mối nội-loạn để cho người Tầu không kịp nghĩ đến việc ngoài nữa. Việc đó mưu đã lâu lắm. Chủ-trương sự vận-động ấy là Khang Hữu-Vi 康 有 爲 xưa này đã có tiếng là người hâm-mộ vừa Ủy-liêm