nào tiêu-dùng lúc ấy, nhưng phải thu-thập chung-đúc lại, đợi đến cái dịp phải hạ thủ làm thì mới phát ra, bấy giờ cái nghị-lực đã càng phải cầm-giữ bao nhiêu càng mạnh thêm lên bấy nhiêu. Bới thế mà lắm người vốn yếu mà có cái nghị-lực mạnh hơn là người vốn mạnh. (Dr F. FRÉBAULT).
Cái xấu dễ truyền nhiễm
Không cái gì dễ truyền nhiễm bằng cái xấu. Cái xấu nó phát-hiện ra trong một xã-hội còn thuần-phác, thì cái cảm-lực nó còn mạnh hơn nhiều là cái thuần-phác trong một xã-hội đã phóng-túng, vì những xã-hội phóng-túng, vì những xã-hội phóng-túng tựa-hồ như đã cạn hết cái thú thuần-phác rồi, mà những xã-hội thuần-phát thì mới được biết cái phóng-túng tưởng như một cái sướng xưa nay chưa được hưởng ba giờ. Vậy thì không có nhẽ rằng những xã-hội còn thuần-phác cảm-hóa được những xã-hội đã phóng-túng, khiến cho lại phục-hồi được cái thuần-phác cũ, nhưng chắc rằng những sự hoài-nghi, sự dâm-dục, sự bại-hoại của những xã-hội đã phóng túng tất dần-dần tiêm-nhiễm vào mà làm hư-hại những xã-hội còn thuần-phác, tự mình chưa biết những cái ác-vị ấy. Cái ác-vị ấy rồi từ đất thành cái món đứng đầu trong sự chao-đổi hai xã-hội với nhau. Tài-sản di-dịch đi, học-thuyết suy-tàn đi, duy có cái tật xấu là vẫn còn lại. Ham cái tài-sản thì phải là người doanh-nghiệp, mê sự học-vấn thì phải là người tư-tưởng ; say-đắm những thói ô-dâm, thì chỉ làm người là đủ. Bới thế cho nên các chủng-tộc càng thâm-nhập nhau lắm thì càng mất cái bản-tính thuần-phác đi, mà gây thành một cái vốn chung những thói ô-uế học tập ở khắp mọi nơi. (Etienne LAMY).
Làm văn cùng làm thơ
Cái phép làm thơ cũng chẳng khác gì phép làm văn. Người làm văn hay tất phải đã đọc sách thâm thì xét đạo mới minh, dùng tài mới rộng, quan sự-biến mới tường, hiểu nhân-tình mới suốt. Bấy giờ mới cất bút làm văn, thì cái văn-chương ấy bao-hàm cả sự-vật, thông-quán cả cổ-kim. Phép làm thơ cũng thế mà thôi. Tôi chưa từng thấy người nào có đọc sách mà không làm thơ được ; tôi chưa từng thấy người nào không đọc sách mà làm thơ được. Người đời không cầu cái thơ ở trong sự đọc sách, mà cầu cái thơ ở thơ, thì cái thơ ấy hay sao được ? (Ông Đái Cát-phu nhà Thanh).
Người có chí hay không gập thời
