Quốc-trưởng. Xuống chiếu phong Lê Nguyên-Hồng tước thượng-công đại nguyên-súy ; Trương Huân tổng-đốc Trực-lệ và làm thống-tướng cả các tỉnh phía Bắc ; phó tổng-thống Phùng Quốc-Chương tổng đốc Lưỡng-giang ; đại-tướng Lục Vinh-Đình tổng-đốc Lưỡng-Quảng. Ở Bắc-kinh có quân-đội của Trương Huân đàn-áp đã yên cả. Lê Nguyên-Hồng nói chẳng thà chết chứ không chịu để cho các tỉnh phía Nam họp lại, lập đảng nọ đảng kia. Cứ vậy may còn mong được khỏi lưu-huyết chăng. [1]
Ta đã thuật lại khí dài những việc nhớn trong thế-giới sẩy ra từ đầu năm nay để các nhà đọc báo được đủ tài-liệu mà xét cái đại-thế việc chính-trị trong vạn-quốc hiện bây giờ.
Về việc chiến-tranh thì các nước đồng-minh đã chịu-khổ chịu khó trăm nghìn lần mới phá-hoại dần dần được cái võ-lực của giống Nhật-nhĩ-man. Về đường ngoại-giao thì nước Đức hiện nay thực là đứng cô-độc trong thế-giới. Chỉ còn có giao-thiệp với mấy nước trung-lập nhỏ ở láng-riềng dễ bắt nạt, như nước Hòa-lân, nước Thụy-sĩ, nước Thụy-điển.
Cả thế-giới bây giờ nóng lòng sốt ruột, mong cho cái trận thiên sầu vạn thẩm này chóng đến ngày kết-liễu, mà ước cho những kẻ gây ra trận ấy là đức-hoàng cùng bọn quân-chủ Đức sẽ sắp đến ngày ra chịu tội với thiên hạ, với giời đất vậy. Hiện nay đã có cái triệu-chứng rằng người dân Đức bị bọn cường-quyền mê hoặc đã lâu, nay đương hi-vọng đạp đổ cái ách nước Phổ. Gương nước Nga vừa mới phá-đổ được cái chuyên-chế chính-thể cùng tuyên-lập dân-chủ thực đã kích-động bọn dân Đức dân Áo nhiều lắm.
Hiện nay ta chưa thể thuật lại được những việc sẩy ra bên Nga, vì những việc ấy chưa được biết tường lắm. Đại quốc bạn với nước Pháp thực là phú ư cái duy-tâm-tinh-thần, hiện mới trải qua một buổi rất khó-khăn, còn đương khởi-phục lại vừa về đường chính-trị, về đường hành-chính cùng về đường quân-sự nữa. Những sự vận-động của bọn âm-mưu Đức cố ý làm cho bối dối cái tình-thế trong nước Nga để gây lên nội-loạn thì xét ra không thành công cả, chỉ đủ khiến cho hết thẩy dân Nga đồng-tâm hiệp-lực mà kết lại thành một khối bền chặt không lay đổ được ; những nhà lĩnh-tụ trong đảng quốc-dân cùng trong lâm-thời-chính-phủ đã trịnh-trọng tuyên-cáo rằng không bao giờ ký-ước riêng với nước Đức, mà sẽ hết sức theo đuổi sự chiến-tranh cho đến ngày toàn-thắng, có thế thì cuộc hòa-binh mới được vững-vàng, nghĩa dân-chủ mới được thịnh hành trong khắp cả Âu-châu vậy.
Ở bên Á-đông thì nước Nhật-bản nhờ được những lợi-quyền riêng về việc chiến-tranh mà cái tài-sản trong nước đã tăng-tiến lên rất nhanh, vậy cố bảo-tồn cho cuộc hòa-bình ở bên này. Nước Nhật-bản đảm- nhận việc tuần phòng trên mặt bể. Chỉ cố việc nội-loạn bên Tầu là cái khuyết-điểm to trong tình-thế cõi Á-đông ; các nhà thực có bụng với nước Tầu cũng vì những việc đó mà lo thay cho nước ấy, tự nghĩ rằng không biết cái dân-quốc trẻ tuổi kia cứ rối-loạn hỗn-độn mãi như thế thì đến sau kết cục ra làm sao vậy.
⁂
- ▲ Việc Tầu mỗi ngày một biến-đổi, bây giờ chưa biết rõ tình-hình ra làm sao. Đây là thuật đến đầu tháng 7 tây, còn việc về sau thì kỳ sau mới có thể nói tường được.
