10
nét mực tình
Xem nhà Thờ Phát-Diệm nhớ ông Trần-Lục[1]
Chơi Hoa-Lư nhớ vua Đinh-Tiên-Hoàng
- ▲ Ông Trần Lục là một người có tài học khác thường, vốn theo đạo Thiên-chúa, học chữ La-tinh, chữ Pháp, chữ Hán đều giỏi cả; người rất thao lược, đương lúc người Pháp mới sang nước ta, việc giao thiệp hai bên đều phải nương cậy vào ông cả, nhưng xem ý ông cho sự nghiệp đó chưa được thỏa chí mình, về vãn-niên ông đứng làm tòa nhà thờ Phát-diệm, cách kiến trúc cực kỳ kiên cố, đồ sộ lộng lẫy mà tỏ ra cái đặc sắc một nhà thờ của người Nam.
- ▲ Ví với thì buổi nhiễu nhương loạn lạc.
- ▲ Những công việc kiến trúc lạ lùng, to lớn ít có.
- ▲ Về đời Đinh đặt tên nước là Đai Cộ-Việt.
- ▲ Ở ngay trước đền vua Đinh có hòn núi lớn tên núi Yên ngựa, lăng vua cũng táng tại trên núi ấy.
- ▲ Xưa vua Đinh lúc nhỏ chơi lấy hoa lau làm cờ cai quản các mục-đồng khác, đều tôn mình làm vua.
- ▲ Vua Đinh bình loạn sứ-quân đánh đâu được đấy, người ta tôn là Vạn-thắng vương.
- ▲ Vua Đinh đóng đô tại Hoa-lư, gọi là Trường-an. Làng Trường-an bây giờ tức là nơi kinh đô cũ.