nét mực tình
11
Bóng sế con thuyền đậu Long-chử[1],
Lăng xưa miếu cũ ngậm ngùi thay!
⁂
Chơi Kim-Sơn[2] nhớ Cụ Nguyễn-Công-Trứ[3]
Bãi hoang mà hóa núi vàng đây,
Ruộng mật bờ xôi đẹp mắt thay!
Đô-ấp[4] muôn năm nền lạc lợi,
Tự ai khai thác có ngày nay.
Tiếng thơm Oai-viễn nức trời Nam,
Công nghiệp như ông thực khác phàm!
Có ruộng tôi cày, nước tôi uống,
Ức muôn bia miệng thọ Hồng, Lam[5].
Quan cũng không to, của chẳng giàu,
Treo gương tài đức để muôn thu.
Hại dân mọt nước đời bao kẻ,
Mà cũng cân đai, cũng lọng dù!
- ▲ Chỗ bến sông ghé lên Hoa-lư gọi là bến Long-giang
- ▲ Kim-sơn nguyên chữ Hán là núi vàng, ý nói một nơi giầu có thịnh vượng.
- ▲ Cụ người Nghệ-an tên tự là Oai-viễn, làm quan về đời Minh-mệnh, có tài thao lược, về quân-sự, về chính-trị, về kinh-tế đều giỏi hơn người cả. Lúc trước một miền bãi bể Bắc-kỳ còn bỏ hoang mãng cả, cụ ra làm doanh-điền-sứ, mới chiêu tập nhân dân, lập thành làng sóm, đắp đê giữ nước mặn, đào ngòi xẻ cống, cày cấy thành ruộng tốt hết. Bây giờ hóa ra hai huyện rất trù phú là Kim-sơn với Tiền-hải.
- ▲ Là nơi đô hội làng xã ở đông đúc.
- ▲ Núi Hồng sông Lam thuộc tỉnh Nghệ-an là quê ông Trứ
