Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/239

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

237
NHO-GIÁO


người như Vương Phu-Chi thì theo cái học của Trương-tử; như Lục Lũng-Kỳ thì biểu-chương Trình Chu. Hai người đều hết sức công-kích Vương Dương-minh. Còn các học-giả khác thì xuất nhập ở các học-phái đời Tống.

Vương Phu-Chi. — Vương Phu-Chi 王 夫 之, tự là Nhi-nông 而 農, hiệu là Thuyền-sơn 船 山 (1627-1679), người đất Hành-dương, tỉnh Hồ-nam. Lúc nhà Minh mất nước rồi, ông giấu tông tích, vào ở trong núi, không giao-thiệp với bọn sĩ-phu, cho nên đương thời không ai biết. Ông học riêng một mình, không theo tôn-phái nào cả, và làm sách rất nhiều. Năm Đồng-trị (1862-1874) ở Kim-lăng khắc ra 288 quyển mà chưa được một nửa những sách của ông.

Cái học của Vương Thuyền-sơn rất rộng. suốt cả Nho-học, Lão-học và Phật-học. Những sách của ông làm về Nho-giáo thì có Độc thông-giám luận 讀 通 鑑 論; — Tống-luận 宋 論; — Trương-tử Chính-mông chú 張 子 正 蒙 註, đều là sách cận đại có nhiều người đọc; về Lão-giáo thì có Lão-tử-diễn 老 子 衍: — Trang-tử-giải 莊 子 解, đều là sách rất tinh về đường triết-học. Ông lại còn làm những sách nói về Phật-giáo, v. v.