Bước tới nội dung

Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/245

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

243
NHO-GIÁO


khô-khan và suy hèn đi. Ta vẫn biết Chu-tử là một bậc đại-hiền có nhiều cái tư-tưởng rất cao, chỉ vì cái học của ông quá thiên về sự câu-nệ, cho nên mới gây thành cái bệnh cho Nho-giáo. Cái bệnh ấy có lẽ Lục Lũng-Kỳ không biết, nhưng ngày nay ta không thể nói là không biết được. Chỗ lầm của Lục Lũng-Kỳ là chỗ lầm chung của phần nhiều những người nho-học, cho nên cái bệnh của Nho-giáo càng ngày càng to lên, đến bây giờ vẫn chưa khỏi vậy.

Thuở ấy còn có những người như Lý Quang-Địa, Chu Di-Tôn và Phương Bào v. v. đều theo cái học của Trình Chu và đều là người có tiếng lớn trong khoảng sơ-diệp nhà Thanh.

Lý Quang-Địa.— Lý Quang Địa 李 光 地, người đất An-khê, tỉnh Phúc-kiến đỗ tiến-sĩ năm 1660 đời Khang-hi, làm quan đến chức Văn-uyên-các đại-học-sĩ. Ông học rất rộng và rất đốc tín cái học của Trình Chu. Ông tham dự vào việc làm sách Chu-tử toàn-thư 朱 子 全 書, sách Tính-lý 性 理, v. v.

Chu Di-Tôn.— Chu Di-Tôn 朱 彞 , tự là Tích-xưởng 錫 鬯, người đất Tứ-thủy, đỗ bác-sĩ hồng-từ năm 1679 đời Khang-hi và mất năm 1709. Ông học rộng và nổi tiếng là