Bước tới nội dung

Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/246

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

244
NHO-GIÁO


người làm văn giỏi. Sách của ông có bộ: Minh thi tổng 明 詩 綜; — Kinh-nghĩa-khảo 經 義 考, v. v.

Phương Bào. — Phương Bào 方 苞, tự là Linh-cao 靈 皋, người đất Đồng-thành, tỉnh An-huy, đỗ tiến-sĩ năm 1706 đời Khang-hi, mất năm 1749. Ông lấy cái học của Tống-nho làm tôn-chỉ, và nổi tiếng là người làm văn giỏi, lập ra phái văn-học gọi là Đồng-thành-phái 桐 城 派.

Phái Tống-học truyền đến cuối trung-diệp nhà Thanh, có hai người là La Trạch-Nam và Tăng Quốc-Phiên, đem cái thực học thi thố ra ở sự-nghiệp lớn lao, làm đại-biểu chân chính cho phái ấy.

La Trạch-Nam. — La Trạch-Nam 羅 澤 南, tự là Trọng-nhạc 仲 嶽, hiệu là La-sơn 羅 山, người đất Tương-hương, tỉnh Hồ-nam. Thuở nhỏ ông đốc chí về chính-học, rất ham đọc sách Tính-lý. Khi giặc Thái-bình nổi lên, ông mộ quân hương-dũng đi đánh, lập được nhiều công. Sau ông làm chức bố-chính-sứ đi đánh giặc bị đạn, mất năm Hàm-phong thứ 5 (1856).

Ông thường nói rằng: « Binh-pháp chỉ ở câu: « Tri chỉ nhi hậu định » ở trong sách Đại-học ». Cái học của ông vụ lấy đốc thực, cho nên lâm sự ông ứng biến rất giỏi.