Bước tới nội dung

Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/272

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

270
NHO-GIÁO


Đời nhà Lê có Nguyễn Trãi 阮 廌, hiệu là Ức-trai 抑 齋, người làng Nhị-khê, huyện Thượng-phúc, tỉnh Hà-đông bây giờ, đỗ thái-học-sinh đời nhà Hồ. Ông học suốt kinh, sử, bách gia và thao lược binh-thư. Khi nhà Minh sang chiếm cứ nước ta, ông theo giúp vua Lê Thái-tổ làm bậc đệ-nhất công-thần nhà Lê. — Lê Văn-Linh 黎 文 靈 là người nho-học có trí-thức cùng với Nguyễn Trãi giúp vua Lê Thái-tổ lập được nhiều công. — Về sau những người nổi tiếng là danh nho như: Bùi Cầm-Hổ 裴 擒 虎; — Nguyễn Thiên-Tích 阮 天 錫; — Nguyễn Trực 阮 直, đỗ trạng-nguyên đời vua Thái-tôn; — Nguyễn Như-Đổ 阮 如 堵, đỗ bảng-nhãn đời vua Thái-tôn; — Lương Thế-Vinh 梁 世 榮, đỗ trạng-nguyên đời vua Thánh-tôn; — Đỗ Nhuận 杜 閏, và Thân Nhân-Trung 申 仁 忠 đều đỗ đồng tiến-sĩ đời vua Thánh-tôn. Hai người này cùng làm bộ Thiên-nam-dư-hạ-tập 天 南 餘 暇 集, 100 quyển nói về điển tích các đời. Sách ấy về sau mất-mát đi, chỉ còn có mấy quyển truyền ở đời; — Lương Đắc-Bằng 梁 得 朋, đỗ bảng-nhãn đời vua Hiến-tôn, sang sứ bên nhà Minh được bộ sách Thái-ất thần-kinh 太 乙 神 經 truyền cho Nguyễn Bỉnh-Khiêm đời nhà Mạc.