Bước tới nội dung

Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/274

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

272
NHO-GIÁO


học Nguyễn Bỉnh-Khiêm, giỏi thuật số, nhưng không ra ứng thí ở triều nhà Mạc, rồi bỏ vào giúp nhà Lê ở Thanh-hóa. Năm ông 53 tuổi xin đi hội-thí đỗ hoàng-giáp. Sau ông sang sứ bên nhà Minh nổi tiếng có tài văn-học, người trong nước thấy ông tài giỏi, thường gọi là trạng. — Lương Hữu-Khánh 梁 有 慶, con Lương Đắc-Bằng, có tài văn-học, nhưng không ra ứng thí ở triều nhà Mạc, sau vào giúp nhà Lê ở Thanh-hóa lập được nhiều công.

Trong khoảng Hậu-Lê trung-diệp, khi đã dứt được nhà Mạc, quyền bính trong nước thuộc về nhà Trịnh, những người nho-học ra làm quan có tiếng lớn, là: Phạm Công-Trứ 范 公 著, đỗ đồng tiến-sĩ đời vua Lê Thần-tôn (1619-1643) làm đến chức Lại-bộ thượng-thư giúp chúa Trịnh, sửa đổi việc chính-trị, nổi tiếng là người có tài kinh-tế. — Nguyễn Công-Hãng 阮 公 沆, đỗ đồng tiến-sĩ đời vua Lê Hi-tôn (1676-1705) làm chức Tham-tụng, giúp chúa Trịnh, có tiếng là người giỏi chính-trị. — Lê Anh-Tuấn 黎 英 俊, đỗ đồng tiến-sĩ đời vva Lê Hi-tôn, cùng với Nguyễn Công Hãng giúp chúa Trịnh có trọng danh về văn-chương và chính-trị.

Đến Hậu-Lê mạt-diệp có: Phạm Đình-Trọng 范 廷 重, đỗ đồng tiến-sĩ đời vua Lê Ý-tôn (1735-1740). Ông là người nho-học, tài