Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/275

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

273
NHO-GIÁO


kiêm văn võ, đánh giặc rất giỏi. — Lê Quí-Đôn 黎 貴 敦, đỗ bảng-nhỡn năm Cảnh-hưng đời vua Lê Hiển-tôn (1740 1786). Ông thông minh hơn người và trước-thuật rất nhiều. Những sách của ông làm, có bộ Lê-triều thông-sử 黎 朝 通 史, 30 quyển; Quốc-triều tục-biên 國 朝 續 編, 8 quyển; Danh thần lục 名 臣 錄, 2 quyển; Dịch kinh phu thuyết 易 經 膚 說, 6 quyển; Thư-kinh diễn-nghĩa 書 經 演 義, 3 quyển; Quần-thư khảo-biện 羣 書 考 辨, 4 quyển; Liên-châu thi tập 聯 珠 詩 集, 4 quyển; Quế-đường thi-tập 桂 堂 詩 集, 4 quyển; Toàn Việt thi-tập 全 越 詩 集, 20 quyển; Hoàng-Việt văn-hải 皇 越 文 海, mấy quyển; — Âm chất văn-chú 陰 隲 文 註, 2 quyển; Vân-đài loại-ngữ 芸 臺 類 語, 4 quyển; Kiến-văn tiểu-lục 見 聞 小 錄, 3 quyển.

Đời nhà Nguyễn vào khoảng sơ-diệp có di nho nhà Lê như Phạm Quí-Thích 范 貴 適, Nguyễn Du 阮 攸 đều là người có học thức rộng và có tài văn-chương. Ở đời Minh-mạnh có Lý Văn-Phức 李 文 馥 là người học giỏi và có tài làm văn; — Nguyễn Công-Trứ 阮 公 著, có tài lỗi lạc hơn cả các quan triều Nguyễn. Ông là một người quan văn mà đánh đông dẹp bắc lập được nhiều võ công. Ông đã giỏi nghề làm văn và lại có tài chính-trị, ở