viết, cứ theo chữ thiếp mà tập, thì chỉ tập được cái hình chữ mà thôi. Sau ta cầm bút lên không dám khinh dị viết ngay, phải lặng yên nghĩ cái hình chữ ra ở trong tâm rồi mới viết, lâu mới hiểu được thư pháp. »
Năm 21 tuổi ông đỗ hương thí, đến năm 28 tuổi là năm Hoằng-trị, thứ 12 (1499) ông đỗ đệ-nhị giáp tiến-sĩ, rồi vào tập sự ở bộ Công. Năm sau bổ làm chủ-sự ở bộ Hình. Từ đó ông bước vào hoạn trường, phải chịu đủ mọi điều cay đắng. Nhưng ông là người có thiên-tài, lấy cái sức của một nhà văn-học mà đi đánh dẹp lập công, chẳng những là ông tỏ ra người có tài làm đại-tướng mà lại là một nhà chính-trị và nhà kinh-tế vô song, gây thành cái công-nghiệp rất lớn. Ngoài những công-nghiệp ấy, ông lại phát-huy ra cái tâm-học, có nhiều tư-tưởng đặc-biệt. Vậy nay ta hãy xét cái công-nghiệp rồi sau sẽ xét cái học-thuyết của ông.
Công-nghiệp của Dương-minh.— Trước khi đỗ tiến-sĩ, vào khoảng năm 26 tuổi, Dương-minh ở Kinh, thấy tin báo giặc cướp đánh phá ngoài biên thùy, và thấy triều-đình suy cử những người có tài làm tướng, ông nghĩ việc võ cử chỉ được người cưỡi ngựa và bắn cung giỏi mà thôi, chứ không chọn được người có tài thao-lược và thống ngự. Ông bèn
