Bước tới nội dung

Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/60

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

58
NHO-GIÁO


Việc khởi nghịch của Thần Hào trước sau chỉ có 42 ngày là dẹp yên. Đó là nhờ cái tài của Dương-minh khéo trù liệu mọi việc, cho nên mới thành công chóng như vậy. Xưa nay những nho-tướng ra dùng binh cũng đã từng có, nhưng ai cũng có nhiều chiến tướng giúp đỡ, đường này những người tham dự mưu cơ trong tướng mạc đều là những kẻ nho-học và những người ra chỉ-huy trận tiền đều là kẻ tá-nhị ở bản tỉnh và phủ huyện, thế mà Dương-minh lấy nhất tâm vận dụng được cả, khiến những kẻ thư-sinh thành kẻ danh sĩ. những kẻ ti thuộc thành bậc lương tướng. Ông có cái thủ-đoạn hóa những kẻ tầm thường ra làm bậc thần kỳ. Ông thật là bậc thiên tài vậy.

Khi Thần Hào làm phản, vua Võ-tôn được sớ của Dương-minh tâu về, họp quần thần hội nghị. Quan Binh-bộ thượng-thư là Vương Quỳnh nói rằng: « Kẻ thụ-tử kia vốn làm điều bất nghĩa, nay thoảng thốt dấy-loạn, cũng chẳng sợ gì, đã có Vương Thủ-nhân giữ ở thượng-du, đuổi theo là tất bắt được. » Vương Quỳnh trước đã dâng Dương-minh cho đi tiễu trừ quân giặc ở Giang-tây, nay thấy có việc loạn, quyết chắc là thế nào Dương-minh cũng dẹp yên, thật Vương Quỳnh là người biết Dương-minh vậy.