Trang:Nho giáo 4 Trần Trọng Kim.pdf/67

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

65
NHO-GIÁO


chuyện, cho là việc chinh phủ không hợp nghi, thành ra không được ban thưởng.

Đánh xong giặc Đoán-đằng-giáp, thì Dương-minh phải bệnh nặng, bèn dâng sớ xin về, rồi không đợi mạnh, bỏ về đến Nam-an, bệnh rất trầm trọng. Môn-nhân là Chu Tích vào yết kiến, ông ngồi dậy hỏi cận lai sự học tiến tới thế nào. Chu Tích hỏi thăm bệnh, thì ông nói rằng: «Bệnh thế nguy cấp, chỉ còn cái nguyên khí chưa chết mà thôi.» Cách ba hôm sau là ngày 28 tháng mười một, năm Gia-tĩnh thứ 7 (1528) thì ông mất, thọ được 57 tuổi. Môn-nhân đem về táng ở Hồng-khê, cách thành Hàng-châu 30 dặm.

Vì ở trong Triều có bọn Quế Ngạc ghét Dương-minh, bác cái học của ông, bảo là không chính, và lấy cớ chưa có chỉ cho về, đã tự tiện bỏ chức-vụ mà về, bèn tâu xin không ban tên thụy, và không cho con được tập tước bá. Đến năm Long-khánh nguyên-niên (1567) đời vua Mục-tôn mới tặng phong là Tân-kiến-hầu 新 建 侯, cho tên thụy là Văn-thành 文 成 và cho con là Thủ Ức được tập bá tước. Năm Vạn-lịch thứ 12 (1584) đời vua Thần-tôn, đem ông vào tòng tự ở miếu thờ Khổng-tử, xưng là tiên-nho Vương-tử.

Các môn-đệ đem những công nghiệp ngôn hạnh và học-thuyết của ông chép ra thành