thấy, không phải là có thể lấy lời nói mà tìm được....» (Văn-lục, IV).
Đạo của Dương-minh nói ở đây, chính là cái đạo của Khổng-tử và Mạnh-tử đã nói về đường hình-nhi-thượng, và cùng cái đạo của Lão-học là một, bởi vì Nho với Lão đều theo một lý Thái-cực làm gốc của vũ-trụ. Song cách hành đạo của Nho với Lão mỗi bên một khác, cho nên mới thành ra có điều tương đồng tương dị. Học-giả rất nên cẩn-thận ở chỗ này, đừng để sai lầm như lối tục học.
Cái đạo đã huyền-bí khó hiểu như thế, học-giả cần phải lý-hội lấy, rồi tự mình phải mất công-phu mà luyện tập và suy nghĩ, thì mới có chỗ sở đắc, Dương-minh thấy rõ chỗ khó ấy, cho nên ông nói rằng: «Đạo chi toàn thể, thánh-nhân diệc nan dĩ ngữ nhân, tu thị học-giả tự tu tự ngộ 道 之 全 體，聖 人 亦 難 以 語 人，須 是 學 者 自 修 自 悟: Cái toàn-thể của đạo, đến thánh-nhân cũng khó nói cho người ta hiểu được, học-giả nên tự tu tự ngộ lấy.» (Ngữ-lục. I).
Đạo thì có một mà thôi, nhưng xưa nay những người luận đạo thường không tương đồng với nhau là tại sao? Dương-minh nói rằng: «Đạo không có phương thể, không thể cố chấp được, nếu cứ câu nệ ở văn nghĩa mà tìm đạo. thì xa đạo vậy. Như nay người ta
