Trang:Nho giao 1.pdf/16

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được phê chuẩn.

20
NHO-GIÁO


Đại-để những cái căn-do làm cho văn-hóa cũ của ta chóng mai-một đi như ta đã trông thấy ngày nay, là cứ như thiển-kiến, thì bởi có bấy nhiêu lẽ mà thôi.

Xét ra cho kỹ, sự bỏ cũ theo mới của ta hiện thời bây giờ, không phải là không cần-cấp, nhưng vì người mình nông-nổi, không suy-nghĩ cho chín, chưa gì đã đem phá-hoại cả đi, thành-thử cái xấu, cái dở của mình, thì vị tất đã bỏ đi được, mà lại làm hỏng mất cái phần tinh-túy đã giữ cho xã-hội của ta được vững bền hàng mấy nghìn năm nay. Phàm người ta muốn bỏ cái cũ đã hẩm nát, tất là phải có cái mới tốt hơn, đẹp hơn, để thay vào. Nay ta chưa có cái mới mà đã vội-vàng bỏ cái cũ đi, thành ra đổ nát cả, mà không có cái gì thay vào được. Ấy là cái tình-trạng nước ta ngày nay là thế, khác nào như chiếc thuyền đi ra giữa biển, đánh mất địa-bàn chỉ-nam, không biết phương-hướng nào mà đi cho phải đường, cứ lênh-đênh mãi, không khéo lại bị sóng gió va vào đá vỡ tan mất cả. Đó là điều ta nên biết, để tìm cách mà chữa lại được chút nào chăng.

Ngày nay ta sở dĩ ngơ-ngác, không biết đi về đường nào cho phải, không biết bấu-víu vào đâu để làm cốt về đường lý-tưởng là vì