Trang:Nho giao 1.pdf/275

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

279
NHO-GIÁO


Thương, hay thuật lại những việc đời xưa, mà không làm ra cái gì mới lạ.

Cái đạo của thánh hiền đời xưa ghi chép ở cả trong những sách: Dịch, Thư, Thi, Lễ, Nhạc. Ngài xem kỹ những sách ấy, rồi giải-thích những chỗ khó hiểu, để phát-minh cái nghĩa sâu xa ra, hoặc xếp đặt lại cho rõ-ràng. Ngài lại làm ra bộ sách Xuân-thu để bày tỏ những cái quan-niệm của Ngài về đường chính-trị. Sách của Ngài soạn ra tất cả có sáu bộ, đời sau gọi là lục Kinh 六 經.

Sau khi Khổng-tử mất rồi, những sách ấy cũng đã mất-mát đi ít nhiều, rồi đến đời nhà Tần, lại có việc đốt sách, thành thử các sách của Ngài phần thì lâu ngày mất đi, phần thì bị đốt hại, không còn được bao nhiêu. Đến đời nhà Hán đạo Nho hưng-thịnh lên, vua sai tìm nhặt các sách, thì không tìm được quyển nào còn nguyên nữa. Nhất là kinh Nhạc thì mất gần hết, chỉ còn lại có một thiên, sau đem vào bộ Lễ-ký, đặt là thiên Nhạc-ký. Kinh Lễ cũng thiếu nhiều, bọn Hán-nho mới đem phụ-họa thêm vào, để làm ra bộ Lễ-ký. Hiện nay những sách ấy tuy có sai lạc đi nhiều, nhưng hậu-nho đã góp nhặt và phụ-họa vào thành ra năm Kinh là: kinh Dịch, kinh Thư, kinh Thi, kinh Lễ, và kinh Xuân-thu.