những điều tai dị nhu nhật-thực, nguyệt-thực, hay là sao chổi và sự động đất v. v. là những điều hiển-nhiên ai cũng có thể trông thấy được, để cảnh-giới những bậc nhân quân. Ngài muốn những bậc ấy phải lấy những điềm lạ ấy làm kính sợ, mà tự mình tu tỉnh lại và làm những điều nhân nghĩa. Đó là cái vi ý trong sách Xuân-thu, Khổng-tử còn sợ người ta không hiểu rõ cái ý ấy, cho nên ngài nói rằng: « Tri ngã giả kỳ duy Xuân-thu hồ, tội ngã giả kỳ duy Xuân-thu hồ 知 我 者 其 惟 春 秋 乎，罪 我 者 其 惟 春 秋 乎: Người biết ta là cũng chỉ ở kinh Xuân-thu, người trách tội ta là cũng chỉ ở kinh Xuân-thu ». (Mạnh-tử: Đằng Văn-công hạ). Biết Ngài là biết cái bụng của Ngài sợ những tà-thuyết, những bạo-hạnh càng ngày càng nhiều ra, cho nên Ngài bày tỏ cái phương-pháp chính-trị để đổi loạn ra trị, và để trừng-trị kẻ tàn-bạo, gian-ác. Trách tội Ngài là vì không hiểu cái ý của Ngài mà cho là Ngài tiếm làm việc của Thiên-tử, hoặc là ngờ Ngài dùng những điều tai dị để làm mê hoặc người đời. Học-giả nên chú ý mà hiểu cái thâm ý và cái khổ tâm của Ngài trong sách Xuân-thu. Về sau Hán nho thường không hiểu rõ cái phần uyên-thâm ấy, chú trọng ở cái thuyết âm dương, ngũ hành, gây
