THIÊN II
XUÂN-THU THỜI-ĐẠI
(722-480 trước Tây-lịch)
KHỔNG-TỬ
Tình-thế nước Tàu về đời Xuân-thu. — Từ khi nhà Chu lên giữ ngôi Thiên-tử, chế-độ vẫn theo lối phong-kiến, chia thiên-hạ ra làm hơn 70 nước, để phong cho những người công-thần và các con cháu làm Chư-hầu. Những nước Chư-hầu ấy đều được quyền tự-chủ, nhưng hằng năm phải triều cống Thiên-tử nhà Chu, và khi có sự chinh-phạt ở đâu, thì phải theo mệnh-lệnh Thiên-tử đem quân đi tòng-chinh. Nước Tàu thuở ấy ở quanh-quẩn trong vùng sông Hoàng-hà, vào độ chừng năm sáu tỉnh ở phía bắc nước Tàu ngày nay. Các nước Chư-hầu lớn thì bằng hai ba tỉnh của ta bây giờ, nhỏ thì bằng một vài huyện gì đó. Khi nhà Chu còn thịnh thì trật-tự vẫn được phân-minh, nhưng từ khi nhà Chu đã suy-nhược, phải dời đô về phía đông ở đất
