Trang:Nho giao 2.pdf/19

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

19
NHO-GIÁO


mình cho trọn-vẹn. Ông nói rằng: « Thân giã giả, phụ mẫu chi di thể giã. Hành phú mẫu chi di thể, cảm bất kính hồ? Cư xử bất trang, phi hiếu giã; sự quân bất trung, phi hiếu giã; lị quan bất kính, phi hiếu giã; bằng hữu bất tín, phi hiếu giã: chiến trận vô dũng, phi hiếu giã. Ngũ giả bất toại, tai cập ư thân cảm bất kính hồ? 身 也 者,父 母 之 遺 體 也.行 父 母 之 遺 體,敢 不 敬 乎?居 處 不 莊,非 孝 也;事 君 不 忠,非 孝 也;涖 官 不 敬,非 孝 也;朋 友 不 信,非 孝 也;戰 陣 無 勇,非 孝 也;五 者 不 遂,災 及 於 親,敢 不 敬 乎: Thân là cái di-thể của cha mẹ. Đem cái di-thể của cha mẹ mà làm công nọ việc kia, dám nào không kính hay sao? Cư-xử không nghiêm, không phải là hiếu; thờ vua không trung, không phải là hiếu; làm quan không kính, không phải là hiếu; bầu bạn không tin, không phải là hiếu; đi trận-mạc không mạnh-bạo. không phải là hiếu. Năm điều ấy không thành, thiệt hại đến cha mẹ, dám nào không kính hay sao? » (Tế-nghĩa) Kính cái di-thể của cha mẹ là phải giữ cái thân mình cho trong sạch và không hư hỏng, như lời ông đã dạy học trò: « Phụ mẫu toàn nhi sinh chi, tử toàn nhi qui chi, khả vị hiếu hỹ. Bất khuy kỳ thể, bất nhục kỳ thân, khả vị toàn hỹ 父 母 全 而 生 之,子 全 而 歸 之,可 謂 孝 矣.不 虧 其 體,不 辱 其 身,可 謂 全 矣: Cha mẹ