Trang:Nho giao 2.pdf/98

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

98
NHO-GIÁO


ông đã 50 tuổi mới sang du-học ở nước Tề. Các nhà khảo-cứu tính ra ông sinh vào quãng năm 315 và 310 trước Tây-lịch, kém Mạnh-tử độ năm sáu mươi tuổi. Đến quãng năm 265 và 260 thì ông sang nước Tề, cách mấy năm ông sang nước Tần, rồi về nước Triệu. Sau cùng vào quãng năm 255 ông sang nước Sở. Lúc ấy Xuân-thân-quân làm tướng nước Sở, dùng ông làm quan lịnh ở đất Lan-lăng. Năm 238, Xuân-thân-quân mất, thì ông thôi quan, nhưng vẫn ở đất Lan-lăng đến quãng năm 230 trước Tây-lịch thì mất, thọ độ chừng hơn 80 tuổi.

Sách của ông để lại hiện nay có một bộ gọi là Tuân-tử, tất cả là 32 thiên. Cứ theo những lời bàn của các nhà khảo-cứu, thì trong 32 thiên ấy, chỉ có thiên Thiên-luận, Giải-tế, Chính-danhTính-ác là chính thật cái tinh-hoa của Tuân-tử, còn các thiên khác thì có lắm chỗ của người đời sau phụ-họa vào, hoặc sai-lạc đi nhiều.

Không rõ Tuân-tử thuộc về học-phái nào trong Nho-giáo. Có người nói rằng ông thuộc về phái Tử-Hạ, nhưng không có bằng chứng gì xác-thực. Vả xem ở cuối thiên Phi-thập-nhị-tử có chỗ ông chê sự hành-động của học-phái Tử-Trương, Tử-Hạ và Tử-Du. Ông nói rằng: « Vũ hành nhi Thuấn xu, thị Tử-Trương thị chi tiện nho giã; chính kỳ y quan,