Trang:Nho giao 3.pdf/101

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

101
NHO-GIÁO


văn-hóa của Tàu, cho nên khi lập thành nước, đều sùng-thượng Nho-giáo. Nhà Hậu-Ngụy lại có nhiều ông vua tuy sùng đạo Lão hay đạo Phật, nhưng vẫn chuộng Nho-giáo. Vua Đạo-võ-đế lập nhà Thái-học, đặt quan bác-sĩ, dạy năm Kinh, nuôi sinh-viên đến hơn 1.000 người. Vua Hiến-văn-đế lập hương-học. Lệ định quận lớn thì đặt hai bác-sĩ và bốn trợ-giáo, học-sinh 100 người. Quận vừa thì đặt bác-sĩ hai người, trợ-giáo hai người, học-sinh 80 người. Quận nhỏ thì đặt bác-sĩ một người, trợ-giáo hai người, học-sinh 60 người. Quận nhỏ hơn cả thì đặt bác-sĩ một người, trợ-giáo một người, học-sinh 40 người. Sau lại có vua Hiếu-văn-đế rất sùng Nho-giáo và rất thích giảng đạo thánh hiền.

Nhà Bắc-Tề tin đạo Phật mà bài-xích đạo Lão, nhưng vẫn đặt bác-sĩ dạy Nho-giáo.

Nhà Bắc-Chu rất thích Kinh-thuật, vua Thái-tổ thấy lối học đời nhà Tấn chỉ chuộng văn-chương phù-hoa, bắt theo cái thể điển-mô trong kinh Thư mà đổi cái lối học của kẻ sĩ. Đến đời vua Vũ-đế họp tất cả tam-giáo Nho, Lão, Phật, để Nho ngồi trên, thứ đến Lão, dưới cùng đến Phật. Được ít lâu Vũ-đế bỏ Lão-học và Phật-học, bắt những người đạo-sĩ và sa-môn phải hoàn tục làm dân.