Trang:Phật Lục - Trần Trọng Kim.pdf/77

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.
— 65 —

Sơ-thiền-thiên, thuộc về Sắc-giới. Chỗ cùng tột làm giới-hạn cho một thế-giới là cõi trời Sơ-thiền Phạm-thế-thiên che phủ khắp cả.

Song ở trong không-gian, không phải là chỉ có một thế-giới mà thôi. Cả một thế-giới như vừa nói đây, chỉ là một phần rất nhỏ ở trong vũ-trụ. Đạo Phật lấy tuệ-nhãn mà thấy rõ chỗ ấy, cho nên mới chia ra làm Tiểu-thiên thế-giới, Trung-thiên thế-giới và Đại-thiên thế-giới.

Tiểu-thiên thế-giới.— Tiểu-thiên thế-giới có nghìn thế-giới và một đệ-nhị Thiền-thiên che phủ chung-quanh. Đệ-nhị Thiền-thiên có ba cõi trời là Thiểu-quang-thiên, Vô-lượng-quang-thiên, và Quang-âm-thiên, thuộc về Sắc-giới.

Trung-thiên thế-giới.— Trên Tiểu-thiên thế-giới có Trung-thiên thế-giới. Mỗi Trung-thiên thế-giới có một nghìn Tiểu-thiên thế-giới, tức là một triệu thế-giới, một nghìn đệ nhị Thiền-thiên và một đệ tam Thiền-thiên. Đệ tam Thiền-thiên che phủ chung-quanh Trung-thiên thế-giới và có ba cõi trời là Thiểu-tĩnh thiên, Vô-lượng-tĩnh-thiên và Biến-tĩnh-thiên, thuộc về Sắc-giới.

Đại-thiên thế-giới.— Trên Trung-thiên thế-giới có Đại-thiên thế-giới. Mỗi Đại-thiên thế-giới có một nghìn Trung-thiên thế-giới, tức là một nghìn triệu thế-giới, một triệu đệ nhị Thiền-thiên, một nghìn đệ tam Thiền-thiên và một đệ tứ Thiền-thiên. Đệ tứ Thiền-thiên che phủ chung quanh Đại-thiên thế-giới và có chín cõi trời là: Vô-vân-thiên, Phúc-sinh-thiên, Quảng-quả-thiên, Vô-tướng-thiên, Vô-phiền-thiên, Vô-nhiệt-thiên, Thiện-kiến-thiên, Thiện-hiện-thiên và Sắc-cứu-cánh-thiên, thuộc về tầng cùng tột của Sắc-giới. Ở cõi trời Sắc-cứu-cánh-thiên có đấng Tự-tại-thiên làm chủ cả tam-thiên Đại-thiên thế-giới.

Xem như thế, thì ta hiểu những chữ « vô-lượng », « vô biên » nói ở trong các kinh, có cái nghĩa rộng lớn bao-la là thế nào. Nay muốn cho ai xem cũng dễ hiểu biết ngay, chúng tôi kê rõ cái số các thế-giới ra ở cái biểu sau này: