I
CÁC TÔNG TRONG TIỂU-
THẶNG VÀ ĐẠI-THẶNG
Hiện nay xem kinh điển bằng chữ nho thấy có ba tông bên Tiểu-thặng và bảy tông bên Đại-thặng, nay đem tóm tắt lại như sau này:
Ba tông Tiểu-thặng:
1• Câu-xá tông. — Thế Thân bồ-tát, khi còn theo Phật-giáo Tiểu-thặng, lấy ý-nghĩa trong sách Mahavibhasa çastra mà làm sách Câu-xá luận, rồi theo sách ấy thành ra Câu-xá tông.
Câu-xá tông chia vạn hữu ra làm vô-vi pháp và hữu-vi pháp. Vô-vi pháp chỉ về cảnh-giới thường trụ, không sinh không diệt, tức là lý-thể. Hữu-vi pháp chỉ về vạn hữu trong hiện-tượng-giới sinh-diệt vô thường.
Theo cái thuyết của Hữu-bộ bên Tiểu-thặng thì pháp-thể là hằng hữu trong tam thế: quá-khứ, hiện-tại và vị-lai. Theo cái thuyết của Câu-xá tông,
107
