Trang:Phật giáo.pdf/14

Văn thư lưu trữ mở Wikisource
Trang này đã được hiệu đính, nhưng cần phải được phê chuẩn.

cái đạo đã mờ, muốn trau-chuốt cho bóng-bảy hơn trước và lại thích-hợp với sự nhu-yếu của người đời.

Cứ thực tình, thì ngày nay nói đến đạo Phật, phần nhiều người tưởng là theo đạo Phật chỉ ngày rằm, ngày mồng một đến chùa lễ Phật mà thôi, ngoài ra không mấy người hiểu đến cỗi-nguồn đạo Phật là thế nào, không biết đạo-lý sâu-nông lam sao, thậm chí có kẻ ngày ngày miệng niệm Phật, tay lần tràng hạt, mà bao nhiêu sự hành-động đều trái hẳn với đạo Phật. Đó chẳng qua là cái tập-tục của người mình, chỉ theo thói thường mà làm, chứ không hay để ý suy-nghĩ đến nghĩa-lý của những việc mình làm. Ấy cũng là một điều ta nên lưu tâm để tìm cách mà sửa-đổi lại.

Ta vẫn nghe nói Phật, và biết Phật là từ-bi bác-ái, cứu nhân độ thế, mà thường chưa dễ mấy người đã hiểụ nghĩa chữ « Phật » là thế nào. Chữ « Phật » là do phạn-tự (sanscrit) gọi là Bouddha. Đến khi đạo Phật truyền sang Tàu, người Tàu mới theo âm mà dịch ra là Phù-đồ hay là Phật-đà. Sau tiếng Phật-đà dùng phổ-thông hơn và lại theo tiếng độc-âm của Tàu, gọi tắt là Phật.

Chữ Phật-đà dịch theo nghĩa chữ nho là giác-giả. Giác-giả là người biết ngay suốt đến nguồn-gốc các sự-vật ở trong vũ-trụ. Vậy Phật là đấng thánh-nhân biết suốt hết thảy các lẽ của tạo-hóa và có thể chỉ-bảo cho ta giải-thoát được khỏi luân-hồi sinh-tử.

Đức Phật sáng-lập ra đạo Phật là đức Thích-ca mầu-ni Phật. Ngài thủa chưa xuất gia, húy là Tất-đạt-đa (Siddharta) họ là Cồ-đàm (Gautama), con vua Tĩnh-phạn (Suddhodâna) là vua một xứ ở phía bắc đất Ấn-độ bây giờ. Cứ theo những sách của nhà Phật, thì Ngài đã tu đến mấy vạn kiếp rồi mới lên

14