khuây-khoả cho được. Chợt xẩy ra bốn việc đi chơi bốn cửa thành, mà cái chí tu-hành của thái-tử quyết từ đó.
Cuộc đi chơi này trong sách gọi là tứ-môn xuất-du. Nguyên từ thủa nhỏ, vua cha không cho thái-tử ra ngoài cửa thành bao giờ, biết rằng thái-tử là người đa-sầu đa-cảm, sợ trông thấy cái cảnh dân-sự lầm-than mà sinh lòng phiền-não. Nhưng ở trong cung-cấm, cũng không thấy sắc vui, lại càng ngày càng u-sầu ủ-dột thêm lên. Một hôm xin phép vua cha ra chơi các cửa thành, vua cha cũng phải chiều lòng cho vậy. Bèn truyền cho dân quét-dọn trang-sức con đường thái-tử sắp ra chơi, rồi truyền gióng một cỗ xe cực đẹp cho thái-tử ngồi. Bữa ấy ra chơi ngoài cửa đông. Đi đến nửa đường thời trông thấy một ông lão già, râu tóc bạc phơ, mình-mẩy gày-còm, lưng cong đầu rạp, lụ-khụ chống cái gậy, bước lên không nổi. Thái-tử xưa nay không trông thấy người già bao giờ, thấy thế lấy làm lạ lắm, hỏi tên đánh xe: « Người này là người chi mà coi dáng tiều-tụy như vậy? » Tên đánh xe thưa rằng: « Người này là người già, tinh-thần sức-lực đã kém cả, không làm được việc gì nữa, chỉ đợi ngày chết mà thôi. » Thái-tử lại hỏi: « Vậy thế chỉ một người này như thế, hay là người nào cũng thế? » Tên đánh xe nói: « Thưa, người ta ai cũng có lúc thế, đã làm người có trai-trẻ thời có lúc già-cỗi, không ai tránh được phép chung. » Thái-tử lại hỏi: « Vậy thế ta đây, rồi có ngày như thế không? » Tên đánh xe thưa: « Thái-tử rồi cũng có ngày như thế. » Thái-tử nghe nói thế, rầu-rầu trong lòng, bảo đánh xe về, không muốn đi chơi
